ରସ କଲ୍ଲୋଳ

ଭକ୍ତକବି ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦାସ

ପ୍ରଥମ ଛାନ୍ଦ - ବନ୍ଦନା

ରାଗ - ସଙ୍ଗମତି ଆହାରୀ

ଦ୍ୱିତୀୟ ଛାନ୍ଦ - ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଜନ୍ମ

ରାଗ - ଚୋଖି

କର ଆହେ ସାଧୁଜନମାନେ ମନେ ଏକ ଧ୍ୟାନ,

କର୍ଣ୍ଣ ଦେଇ କମଳନୟନ କଥାକୁ ।

କଳିକଳୁଷ ସଂଘାତ ଉପରେ କରିସଂଘାତ ସଂଶୟ ନଥାଉ କାଳଦଣ୍ଡ ବ୍ୟଥାକୁ ।

କଳାକରେ ଅନ୍ଧାର ପ୍ରାୟ।

କୃଷ୍ଣକଥା ଶ୍ରବଣରେ ଦୂରିତ କ୍ଷୟ ।୧।

କଉଣପକୁଳେ ଭାରୀ ହୋଇ ଧରଣୀସୁନ୍ଦରୀ ବିନୟୀ ହୋଇ ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଆଗେ କହିଲା ।

କଂସ ପ୍ରତାପରେ ଦେହ ହୋଇଲା

ଅତିଦୁଃସହ କି କରିବି ଏବେ କହ ବୋଲି କହିଲା କୁଶକେତୁ ଶୁଣି ଏ କଥା ।

କହିଲେ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କୁ ଅବନୀ ବ୍ୟଥା।୨।

କମଳମୁଖୀ କମଳା କଣ୍ଠ ମରକତମାଳା,

ଆଜ୍ଞାଦେଲେ କରୁଣା କଟାକ୍ଷେ ଅନାଇଁ ।

କିଛି ନ ବିଚାର ତୁମ୍ଭେ, ଯଦୁକୁଳେ ଯାଇ ଆମ୍ଭେ,

ଜାତ ହେବୁ କଂସ ପ୍ରାଣ ଘେନିବା ପାଇଁ ।

କର ତୁମ୍ଭେ ଏବେ ଗଗନ ।

କରିବାକୁ ଗୋପକେଳି ଆମ୍ଭର ମନ ।୩।

କୃପାସିନ୍ଧୁ ଆଜ୍ଞାପାଇ, ପରମ ଆନନ୍ଦ ହୋଇ, ପଦ୍ମଯୋନି ପରବେଶ ହୋଇଲେ ପୁରେ ।

କିଛିଦିନ ଅନ୍ତେ ହରି, କୋଟିକାମ ରୂପ ଧରି,

ରହିଲେ ଯାଇ ଦେବକୀ ଦେବୀ ଗର୍ଭରେ ।

କେତେଦିନ ହୋଇଲେ ଜାତ ।

କେ ଅବା କହିବ ତାହାଙ୍କର ଚରିତ ।୪।

କରେ ଶଙ୍ଖ ଚକ୍ର ଧରି, କଂସଠାରେ କ୍ରୋଧକରି, ବାଳକାଳୁ ବୀରବେଶ କଲେ ପ୍ରକାଶ ।

କଣ୍ଠେ କଉସ୍ତୁଭମଣି, କୋଟି ଶଶଧର ଜିଣି,

କରିଣ ପ୍ରକାଶ ପାପ ଅନ୍ଧାର ନାଶ ।

କଟିତଟେ, ପୀତବାସନ ।

କଳାମେଘ କୋଳରେ ବିଜୁଳି ଯେସନ ।୫।

କର୍ଣ୍ଣେ ମକର କୁଣ୍ଡଳ, ଝଟକେ ଗଣ୍ଡମଣ୍ଡଳ,

ମସ୍ତକରେ ମଣିୟମ ମୁକୁଟ ଶୋହେ ।

କଳିତ ଲଳିତ ହୃଦ ଦେଶରେ ।

ଶ୍ରୀବତ୍ସପଦେ ଭାବଗ୍ରାହୀ ନାଥ ଭକ୍ତ ଭାବରେ ।

ବହେ କୋଟିକାମ ନିନ୍ଦେ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ।

କରେ କଙ୍କଣ ଚରଣେ ନୂପୁର ସଙ୍ଗ ।୬।

କରି ଏରୂପ ଦର୍ଶନ, କଲେ ସ୍ତୁତି ନିବେଦନ,

ଜନକ ଜନନୀ ଅତି ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ।

କହୁଁ କହୁଁ ମାୟା କରି, ସେରୂପ ସଂହାରି କହି, ବାଳମୁକୁନ୍ଦ ସ୍ୱରୁପ ହେଲେ ଗୋସାଇଁ ।

କଂସର ଯେତେକ ପ୍ରହରୀ ।

କାଳନିଦ୍ରାରେ ଚେତନା ନାହିଁ କାହାରି ।୭।

କଲା କାଳେ କନ୍ୟାଦାନ, ବସୁଦେବ ଉଗ୍ରସେନ,

କଉତୁକେ କଂସରଥ ବାହୁ ଯେ ଥିଲା ।

କୋମଳ ଗଭୀର ବାଣୀ, ଆକାଶମଣ୍ଡଳୁ ଶୁଣି,

ଭଗ୍ନୀ ଭିଣୋଇଙ୍କୁ ନେଇ ଶାଙ୍କୋଳି ଦେଲା ।

କାଳେ ସେ ଚରଣୁ ଫିଟିଲା । କରିବାକୁ ବିଜେ ଶୁଭଲଗ୍ନ ଖଟିଲା ।୮।

କରେ ଧରି ପୁତ୍ର ଧୀରେ, ଗମନ କରନ୍ତେ ଖରେ,

ଉଗ୍ରସେନ ଆସି ଓଗାଳିଲା ଆଗରେ ।

କରେ ଶଙ୍ଖଚକ୍ର ଧରି, ଦରଶନ ଦେଇ ହରି,

ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ଗୋପେ ନନ୍ଦ ମନ୍ଦରେ ।

କି କି ହୋଇ ଦଇବଯୋଗେ ।

କୁମାରୀ ହୋଇଲା ନନ୍ଦଙ୍କର ସେ ଲାଗେ ।୯।

କରି ତାହା ପ୍ରତିଦାନ ସତ୍ୱରେ କରି ଗମନ

ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ବସୁଦେବ ମନ୍ଦିରେ ।

କୁଆଁ କୁଆଁ ବାଣୀ ଶୁଣି ଉଠିଲେ ରକ୍ଷକଶ୍ରେଣୀ,

କହିଲେ କଂସକୁ ଯାଇ ନିଶି ଶେଷରେ ।

କଠୋର ହୃଦୟ ଦଇତ ।

କରିବାକୁ ନାଶ ତା ଅଇଲା ତ୍ୱରିତ ।୧୦।

କ୍ରୋଧଭରେ ବୋଲେ ବାଣୀ,

ଦିଅ ସେ ବାଳକ ଆଣି,

କାଳ ମୋର ଜନମିଛି ତୁମ୍ଭ କୋଳରେ ।

କହିଛନ୍ତି ଦେବଗଣ, ଅବଶ୍ୟ ତୁମ୍ଭର ପ୍ରାଣ,

ନେବ ଏହାର ଅଷ୍ଟମ ଗର୍ଭ ବଳରେ ।

କରଇ ମୁଁ ତାହାକୁ ନାଶ ।

କଲେ ହେଳା ଶତ୍ରୁନାଶ ନ ପାଇ ଯଶ।୧୧।

କରଯୋଡ଼ି ବସୁଦେବ ବୋଲଇ ଶୁଣ ହେ ଦେବ,

କୁମର ନୁହଇ ସେ ହୋଇଛି କୁମାରୀ ।

କରୁଣା ହୃଦୟ ହୁଅ, ମୋତେ ସେ ଦୁହିତା ଦିଅ ବିଚାରିଲେ ତୁମ୍ଭର ଏ ନୋହେ ବଇରୀ ।

କଲେହେଁ ଅନେକ ଯତନ । କଳା ଧଳା କରିବାକୁ କେବଳ ଭାଜନ ।୧୨।

କର୍ପୂର ଚନ୍ଦନ ଦେଇ ଲଶୁନ ରୋପିଲେ ନେଇ

କେତେବେଳେ ନ ଛାଡ଼େ କୁତ୍ସିତ ବାସନା ।

କୁଟିଳ, ଦୁଷ୍ଟ, ନାସ୍ତିକ , ମହାପାପୀ,

ଅବିବେକ ଲୋକଙ୍କ ସ୍ୱାଭାବ ସେହି ପ୍ରକାର ସିନା ।

କୋକିଳ ବଚନ ମଧୁର । କରଇ ବିଯୋଗୀଜନ ମନ ବିଧୁର ।୧୩।

କଲା ମନରେ ବିଚାର ବିଷ୍ଣୁ ମାୟା ଆଗୋଚର,

କାମିନୀ ରୂପେ ମାରିଛି ବଇଲୋଚନ ।

କରିଛି ଶିବଙ୍କୁ ଯାହା, କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଣି ଅଛି ତାହା,

କେମନ୍ତେ ମୁଁ ଏହାକୁ କରିବି ମୋଚନ ।

କତ୍ୟାୟିନୀ ଯୁବତୀ ହୋଇ ।

କଉଣପ କୁଳକୁ ସେ କି କରି ନାହିଁ । ୧୪।

କରେ ଧରି କୁମାରୀକି କଚାଡ଼ନ୍ତେ ଶିଳେ ଟେକି,

ଆକାଶମଣ୍ଡଳେ ଦେବୀ ଯାଇ ରହିଲେ ।

କାରଣ ନଥାଇ ମୋତେ, କୋପ ଯେ କଲୁ ତୁ ଚିତ୍ତେ,

କାଳେ କାଳକୁ ଦେଖିବୁ ଏତେ ବୋଇଲେ ।

କହିଦେଲେ ଅନ୍ତହରିତ ।

କୁରାଳଚକ୍ର ପ୍ରାୟେକ ଭ୍ରମିଲା ଚିତ୍ତ ।୧୫।

କଲା ଶୁଣି ସୁବିଚାର, କେଶୀ, ଅଘା,ବକାସୁର,

ଶକଟା, ତୃଣାବତ୍ତକ, ପୂତନା ଡ଼ାକି ।

କରିବ ତୁମ୍ଭେ ଏତେକ, କଅଁଳା ପୁଅ ଯେତେକ,

ମାରିବାକୁ ଯେ ଯାହାରେ ରହିବ ଟାକି ।

କଂସ ଆଜ୍ଞା ପାଇଣ ଦୂତେ ।

କଲେ ବାଳକ ନାଶନ ଉପାୟ ଚିତ୍ତେ ।୧୬।

କମଳ ନୟନ ହରି, ଗୋପପୁରେ ବିଜେ କରି,

କଲେ ନାନା ଉତ୍ସବ ଆନନ୍ଦ ଭିଆଣ ।

କେତେଠାରେ କେତେ ଗୀତ, କେତେରୂପେ ହୋଏ ନଅତ୍ୟ,

କହିବାକୁ ବଚନେ କେ ଅବା ସିଆଣ ।

କଲେ ସୁତଗୃହ ବିଧାନ ।

କେ କହିବ ନନ୍ଦ ଦେଲେ ଯେତେକ ଦାନ ।୧୭।

କନକଦୀପ ଆବଳୀ, ବେନିପାରୁଶରେ ଜାଳି,

ଗୁରୁ ଚନ୍ଦ୍ରାତପମାନ ନେଇ ମଣ୍ଡିଲେ ।

କର୍ପୂର ଚନ୍ଦନ ଛରା, ପକାଇ ସେ ପୁର ତୋରା,

କରାଇ ଅଳକାପୁର ପରା ମଣ୍ଡିଲେ ।

କନ୍ୟାସ୍ତମ୍ଭେ ଖଯାଇ ଦୋଳୀ ।

କୁମରକୁ ଶୁଆଇ ଦେଲେ ହୁଳହୁଳି ।୧୮।

କାମପାଳ ଆଗହୋଇ, ଜନମି ଯେ ଥିଲେ ତହିଁ,

କ୍ରମେ ବେନି ଭାଇଯାଇ ହୋଇଲେ ସଙ୍ଗ ।

କାଳନ୍ଦୀ ସୁର ସରିତ, ହୋଇଲା ପ୍ରାୟ ଏକତ୍ୱ,

କମନୀୟ ଦିଶେ କଳା ଧଳା ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ।

କରିବାକୁ କଳୁଷ ନାଶ ।

କଲା ବିହି ମଣେ ବେନି ତୀର୍ଥ ପ୍ରକାଶ ।୧୯।

କରଇ ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନ, ତୀର୍ଥଜଳେ କଲେ ସ୍ନାନ,

ଏ ତୀର୍ଥ ନାମରେ ନାନା ଦୂରିତ ନାଶ ।

କଇବଲ୍ୟ ଲଭି ହେଳେ, ନ ପଡ଼ି ଜଠରଜଳେ,

ବଇକୁଣ୍ଠେ ବସି କଇକୁଣ୍ଠ ସଦୃଶ ।

କରି ଏହି କଥା କୀତ୍ତନ ।

କରୁଥାଇ ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦିନ କତ୍ତନ ।୨୦।

ତୃତୀୟ ଛାନ୍ଦ - କୃଷ୍ଣ ରୂପ ମାଧୁରୀ

ରାଗ କେଦାର - ଚକ୍ରକେଳି

ଚତୁର୍ଥ ଛାନ୍ଦ - ପୂତନା ବଧ

ରାଗ - ଆହାରୀ

ପଞ୍ଚମ ଛାନ୍ଦ - ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ବଲ୍ୟଲୀଳା

ରାଗ - ଗୁଜ୍ଜରୀ ପଡ଼ିତାଳ

ଷଷ୍ଠ ଛାନ୍ଦ

(ଲୀଳା ଛଳରେ ଅସୁର ନିଧନ ଓ ଗୋପଗୋପୀ ଆନନ୍ଦ )

ରାଗ - କୌଶିକ

କର୍ଣ୍ଣ ମନ ଦେଇ ଶ୍ରଦ୍ଧାବନ୍ତ ହୋଇ ଶୁଣ ଜନେ କୃଷ୍ଣଚରିତ ।

କଳାକରକରେ, ଅନ୍ଧାର ପରାଏ, ନାଶ ଯାଉ ସର୍ବ ଦୁରିତ ।

କଞ୍ଜନୟନ, ଅଞ୍ଜନ ବରନ କେଶବ ।

କାମପାଳ ସଙ୍ଗେ, ଘେନି ନାନା ରଙ୍ଗେ, କରନ୍ତି ବାଳଲୀଳାଭାବ ।୧।

କେତେ ବଳେ ବଳେ ଗୋପସୁତ ମେଳେ ନବନୀତ ଘେନି ପଳାନ୍ତି ।

କେତେବେଳେ ଗୃହ କର୍ମରୁ ବିଗ୍ରହ କରି ଜନନୀଙ୍କି ଚଳାନ୍ତି ।

କେତେବେଳେ ସେ, କୋକିଳ ଗୋଳ କରି ରାଗେ ।

କେତେବେଳେ କାନ୍ଦି କଣ୍ଠେ କଣ୍ଠ ଛନ୍ଦି କାଖରେ ବସନ୍ତି ସରାଗେ ।୨।

କେତେବେଳେ ନନ୍ଦ କାନ୍ଧେ ବସି ଚାନ୍ଦ ମାଗନ୍ତି ରଜନୀ ସମୟେ ।

କରି ମନ ତୋଷ, ଜହ୍ନମାମୁଁ ଆସ, ଆସ ବୋଲନ୍ତି ନନ୍ଦରାଏ ।

କେତେବେଳେ ଯେ କଉତୁକେ ହୋଇ ଉତ୍ସାହ ।

କାମି କାମଦୁହା ଗୋଧନ ସୋରେହା ହୋଇ ଶିଖନ୍ତି ଗାଈଦୁହଁ ।୩।

କମଳନୟନ ନୟନମଣ୍ଡଳ କ୍ରମେ ପାରିଲେ ବତ୍ସା ରଖି ।

କଳାକରମୁଖୀ ଗୋପୀମାନେ ଦେଖି ମନେ ହୋଅନ୍ତି ମହାସୁଖୀ ।

କଉଁ ଗୋପୀକା, କାରୁଣ ରସକୁ ବହଇ ।

କୃଷ୍ଣ ସ୍ନେହ ଘେନି, ଯଶୋଦାଙ୍କୁ ମାନୀ ହୋଇ ସଖା ଆଗେ କହଇ ।୪।

କଉଁ ସୁଖ ନାହିଁ ନନ୍ଦଘରେ ଏହି ପୁଅ ଯାଏ ବୃନ୍ଦାବନକୁ ।

କରୁଣା ହୃଦୟ ନୁହନ୍ତି ନିର୍ଦ୍ଦୟ ଧିକ ଏହାଙ୍କର ଧନକୁ ।

କଉଁ ବିଧାତା, କଲା ଏମନ୍ତ ଅବିଚାର ।

କୋଟି ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଯାହା ସେବାକୁ ଉତ୍ସାହା ସେ କରେ ବନକୁ ସଞ୍ଚାର ।୫।

କମଳ ଚରଣ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅରୁଣ କେତେ ଲକ୍ଷଣ ଅଛି ଦେଖ ।

କେମନ୍ତ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ନକ୍ଷତ୍ରମଣ୍ଡଳ ପରାୟେ ତାରତର ନଖ ।

କଉଁ ଉପମା, କରି ଜାନୁ ଜଙ୍ଘ ଶୋଭାକୁ ।

କରୀ କଳଭର କରକୁ ଧିକ୍‌କାର ଶିଶୁ ମରକତ ରମ୍ଭାକୁ ।୬।

କେମନ୍ତେ ମଧ୍ୟମ ଅତି ମନୋରମ ଦିଶେ ବିପୁଳ ବକ୍ଷସ୍ଥଳ ।

କୁବଳୟମାଳେ କୋକନଦ ଝାମ୍ପା ପ୍ରାୟେ ଶୋଭା ବାହୁଯୁଗଳ ।

କଥନୀୟ ତ, ନୋହଇ କଣ୍ଠ କର୍ଣ୍ଣ ନାସା ।

କବି କବି ହୋଇ କହିବି ବୋଇଲେ ମୁଖରୁ ନ ଆସିବ ଭାଷା ।୭।

କଳଙ୍କ ରହିତ କଳାକରଜିତ ଶ୍ରୀମୁଖ ସୁଖ ନିକେତନ ।

କେତେକାଳ ବିହି କଉତୁକ ବହି ଗଢିଲା ଏ ରୂପ ରତନ

କରି ଥାନ୍ତାକି, ଦଇବ ଏ ପୁଅ ଆମ୍ଭର ।

କରନ୍ତାଇଁ କଷ୍ଟ ଦେବତାରୁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ବସାଇ ପଲ୍ୟଙ୍କ ଉପର । ୮।

କେମନ୍ତ ସୁନ୍ଦର କଳାକଳେବର, କେମନ୍ତେ ସୁରଙ୍ଗ ଅଧର ।

କେମନ୍ତ ନୟନ କଟାକ୍ଷର ଧନ୍ୟ ଲଲାଟ ପାଟୀ ମନୋହର ।

କେମନ୍ତ ମନ୍ଦ ହସି କହିବା ଚତୁରତା ।

କେମନ୍ତ ପ୍ରକାରେ ନାଚଇ ସଧୀରେ କାମଧନୁ ଜିଣି ଭ୍ରୂଲତା ।୯।

କମଳ ସମ୍ଭବ ଭବ ଆଦି ଦେବ ସ୍ତୁତି ଯାହାକୁ ତୁଚ୍ଛାମାତ୍ର ।

କମଳୀ ଧବଳୀ ନୀଳୀ କୁଞ୍ଜଗଳୀ ଗାଈ ଡାକିବାକୁ ସେ ପାତ୍ର ।

କାଳବଳ ୟେ, କାହାରି ଆୟତ ନୋହଇ ।

କେମନ୍ତେ ନୋହିଲେ ଶ୍ରୀବନ୍ତ ହୋଇଲେ କନ୍ଧେ ପଶୁରଜ୍ଜୁ ବହଇ ।୧୦।

କେ ବୋଲଇ ବଡ଼ ହେଲେ ହେଁ ଗଉଡ଼ – ଘରେ ପଡ଼ିଲେ ଯେତେବେଳୁ ।

କଠାଉ ଦଉଡ଼ି ଶିକାଭାର ବାଡ଼ି ଆସ୍ଥା ହେଲାଣି ତତେ ବେଳୁଁ ।

କାହୁଁ ଖାଇବେ, ନ ରଖିବେ ଯେବେ ଗୋଧନ ।

କେ ବୋଲେ ଯେ ଯାହା ଜୀବିକା ସେ ତାହା ନ କଲେ କେହି ଯିବ ଦିନ ।୧୧।

କମଳ ନୟନ ବନକୁ ଗମନ କରନ୍ତେ ପଡ଼େ ଏହି କଥା ।

କେ ହୋଏ ହରଷ, କେ ହୋଏ ବିରସ, କେ ଏଭେ ମନେ ମହା ବ୍ୟଥା ।

କାମପାଳଙ୍କୁ, କେଶବ ଘେନି ସଙ୍ଗତରେ ।

କଉତୁକେ ବତ୍ସା ରଖୁଁ ରଖୁଁ ବତ୍ସାସୁରକୁ ମାଇଲେ ବୃକ୍ଷରେ ।୧୨।

କେତେଦିନେ ହରି ବକ ଥଣ୍ଟ ଚିରି କାଳସଦନ ଦେଖାଇଲେ ।

କରି ଗୋପସୁତମାନଙ୍କୁ ଚକିତ ବିଚିତ୍ର ମନେ ରଖାଇଲେ ।

କ୍ରମେ ବିନାଶ, କଲେ ସେ ଅର୍ଘା ଅସୁରକୁ ।

କଳୁଷ ପକାଇ ସୁରପୁରେ ଯାଇ ସମାନ ହୋଇଲା ସୁରକୁ ।୧୩।

କଳାଗୋରା ବେନିଭାଇ ବଡ଼ ଦାନୀ ଧାର୍ମିକ ବିବେକୀ ସୁଶୀଳ ।

କାଳକୁ କବଳ କରିଦେଲେ ତାଳ ପରାଏ ତାଳବନପାଳ ।

କରି ଅସୁର, କୁଳକୁ ନିର୍ମୂଳ କେଶବ ।

କୁଞ୍ଜକାନନରେ ବରଜ ସଙ୍ଗରେ କରନ୍ତି ନାନାରୂପେ ଭାବ ।୧୪।

କେ କେକୀ ପରାୟେ ନାଚି ନାଚି ଯାଏ କେ ବଳ ପରାୟେ ବସନ୍ତି ।

କେ ଭୃଙ୍ଗ ଝଙ୍କାର ଶୁଣି ଅହଙ୍କାର କରି ହୁଙ୍କାର ବିସ୍ତାରନ୍ତି ।

କେକୀଶଶିଶୁ, ମାନଙ୍କୁ ଗୋଡ଼ାଇ ଧରନ୍ତି ।

କେ କାହା କରରେ କର ମାରି ଖରେ ପଳାକି ପ୍ରତିଜ୍ଞା କରନ୍ତି ।୧୫।

କେତେବେଳେ ବାହୁଯୁଦ୍ଧ କରି କେହୁ ଭାବେ ହୋଅନ୍ତି ଧରାଧରି ।

କେତେବେଳେ ଫଳ ସମରେ ଚଞ୍ଚଳ କେତେବେଳେ ଆଖି ବୁଜାଳି ।

କେତେବେଳରେ, କୃଷ୍ଣ ହୋଅନ୍ତି ନରପତି ।

କରେ ଫୁଲଛତି ଧରି ସଖାପନ୍ତି, ମଣିମା ମଣିମା ବୋଲନ୍ତି ।୧୬।

କଉତୁକେ ଖେଳ ଖେଳୁଁ ଖେଳୁଁ ବଳଦେବଙ୍କୁ ନିଅନ୍ତେ ପ୍ରଳମ୍ୱ ।

କି କି କରି ଜାଣି ଭାଙ୍ଗି ତାର ଆଣି ପରାଣ କଲେ ଅବିଲମ୍ବ ।

କୁଞ୍ଜବିହାରୀ, ପୁଣି ଅଦ୍ଭୁତ କଥା କଲେ ।

କରାଳୁଁ କରାଳ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରବଳ ମହା ଦାବାନଳ ପିଇଲେ ।୧୭।

କୁଶକେତୁ ମନ ଭ୍ରମାଇଲେ ବନଭୋଜନ ବତ୍ସାହରଣରେ ।

କଲେ ଅତି ଖର୍ବ ଦେବରାଜ ଗର୍ବ ଗୋମତ ଗିରି ଧାରଣାରେ ।

କରି ଉଶ୍ୱାସ, ଜଞ୍ଜାଳଜାଲ ନନ୍ଦବାଳ ।

କଉତୁକେ ବନ ବିହରି ଗୋଧନ ରଖନ୍ତି ଘେନି କାମପାଳ ।୧୮।

କୁମୁଦ ପ୍ରମୋଦ କମଳଙ୍କ ନିଦ ସମୟେ ଗୋପକୁ ଆସନ୍ତି ।

କମନୀୟ ବେଶ ଧରି ପୀତବାସ ସୁନ୍ଦର ସୁନ୍ଦର ଦିଶନ୍ତି ।

କେକୀ କଳାପ, କଳାପେ ରଞ୍ଚତ ମୁକୁଟ ।

କାଦମ୍ବିନୀ କାଳେ କଳାମେଘ କୋଳେ ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ ଯେହ୍ନେ ପ୍ରକଟ ।୧୯।

କଳାକାର ଅର୍ଦ୍ଧ କପାଳରେ ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱ କସ୍ତୁରୀ ତିଳକ ବିରାଜେ ।

କାମିନୀଙ୍କି କାମ କରବାଳ ସମ ଚାହିଁଲେ କର୍ମଦେଶେ ବାଜେ ।

କପାଳପଟ, ତଳେ ଗୁଞ୍ଜାରା ମୁଣ୍ଡମାଳି ।

କିବା ଅରବିନ୍ଦ ପାଖେ ଅଳିବୃନ୍ଦ ରହେ ଅଙ୍ଗକୁ ଅଙ୍ଗ ଝଳି ।୨୦।

କର୍ଣ୍ଣେ କମନୀୟ ମହାମଣିମୟ ମକର କୁଣ୍ଡଳ ଚଳନ୍ତି ।

କମଳ ଉଭୟ ପାଶେ ସୁଖୋଦୟ ଯୁଗଳ ମିତ୍ର କି ଖେଳନ୍ତି ।

କାବ୍ୟ ତାରରୁଁ ତାର- ମୋତି ନାସେ ଲଳଇ ।

କରିବାର ସଙ୍ଗ ଅଧର ସୁରଙ୍ଗ ଲୋହିତ ଅଙ୍ଗକୁ ବଳଇ ।୨୧।

କଣ୍ଠେ ତାର ହାର କାଳିନ୍ଦୀ – ବିହାର କରେ କି ରାଜ ହଂସପନ୍ତୀ ।

କାଳକା କୋଳରେ ନାଦ ରହିତ୍ୱରେ ବଳାକାବଳି କି ଚଳନ୍ତି ।

କଟି ତଟରେ, ପରିଧାନ ପୀତବସନ ।

କନକ କିଙ୍କିଣୀ ଶ୍ରେଣୀ ତହିଁ ପୁଣି କରନ୍ତି ମଧୁର ନିଃସ୍ୱନ ।୨୨।

କରେ ସୁବଳୟ ଫୁଲ କୁବଳୟ ଅଙ୍ଗେ ମଣ୍ଡିତ ଗୋରୁଧୂଳି ।

କଦମ୍ବ କୁସୁମ ଶୋଭାକୁ ସୁଷମ ଦିଶଇ ରଙ୍ଗ ଜାମୁଡ଼ାଳି ।

କନ୍ଧ ଉତ୍ତରୀ- ଛନ୍ଦେ ବନମାଳା – ଲମ୍ୱିତ ।

କୁସୁମରସରେ ମାତି ମଧୁକରେ ମହାସୁଖଭରେ ଚୁମ୍ୱିତ ।୨୩।

କେ ବେଣୁ ଶୃଙ୍ଗରେ ବିବିଧ ରଙ୍ଗରେ ଗୀତ ଶବଦମାନ କରେ ।

କେ କାହାକୁ ବଳି ପତର କାହାଳୀ ବଜାନ୍ତି ମହା ମନୋହରେ ।

କଉତୁକେ କେ, କରେ କରତାଳି ମଜାଇ ।

କରେ କେ ଗଉଡ଼ ନାଟ କେ ଗଉଡ଼ ଗୀତ ଆନନ୍ଦ ମନେ ଗାଇ ।୨୪।

କରି ଅଗ୍ରସର ସୁରଭି ନିକର ପଛେ ବିଜେ ଯଦୁଚନ୍ଦ୍ରମା ।

କରି ଏହି ଲୟେ ବରଯେତନୟେ ଗ୍ରହଗଣ ପ୍ରାୟେ ଉପମା ।

କଳାନିଧାନୀ, ଗୋପିକା ତୃଷିତ ଚକୋରୀ ।

କରନ୍ତି ନୟନ ଚଞ୍ଚୁଦ୍ୱାରେ ପାନ ଶୋଭା ଅମୃତ ପୂର୍ଣ୍ଣ କରି ।୨୫।

କେ ଡାଳେ ଧବଳୀ କମଳୀ କେ ଡ଼ାଳେ ନୀଳୀ, ପରିମଳୀ ।

କେ ବୋଲଇ ହଂସା, କେ ବୋଲଇ ବଂଶୀ ପ୍ରିୟ ବଉଳୀ, କୁଞ୍ଜଗଳୀ ।

କେତେ ପ୍ରକାରେ, ଡ଼ାକେ କେ କେତେ ନାମ ଧରି ।

କେ କହିବ ଶୋଭେ ଜନମନ ଲୋଭା ଯେମନ୍ତ ସମୁଦ୍ର ଲହରୀ ।୨୬।

କାମଶାଣ- ବାଣ ପରାୟେ ଅରୁଣ କଟାକ୍ଷ ପଡ଼େ ବେନିପାଶେ ।

କି ସବ୍ୟସାଚିତ୍ୱ ସାଧୁଅଛି ଚିତ୍ତ ଜାତ ଜଗତ ଜୟ ଆଶେ ?

କହି ନୋହଇ, କଳିତ ମୃଦୁ ମନ୍ଦ ହାସ ।

କାମିନୀ ମୋହିନୀ କେତେ କଥା ଅବା କାମ ଦେଖିଲେ ହେବ ଦାସ ।୨୭।

କଉଁ ଗୋପୀ ଦେଖି ଧଇର୍ଯ୍ୟ ନ ରଖି କଲେ ମଧୁର ଅଙ୍ଗଭଙ୍ଗ ।

କର୍ଣ୍ଣକଣ୍ଡୁ ଛଳେ କର ଟେକି ହେଳେ ବଶ କରଇ ଶିରୀଅଙ୍ଗ ।

କଉଁ ଯୁବତୀ, କରି କରୀବର ଗତି ।

କୁଚରୁ ଅଞ୍ଚଳ ଖସାଇ ଯଦୁପତି ମତି ।୨୮।

କଉଁ ଗୋପୀ ବିଷ ସମ ସରି ବେଶ ପ୍ରବେଶ କୃଷ୍ଣ ଦର୍ଶନକୁ ।

କମଳ - କୁମାର – କୁମାର - କୁମାର ଯାନକୁ ଦେଇ ପ୍ରସନ୍ନକୁ ।

କଉଁ ଗୋପିକା, ଜାନୁ କଦଳୀ ବୃକ୍ଷ ରୂପି ।

କନକ - କଳଶ କମନୀୟ ବେଶ କୁଚ ମଣ୍ଡଳ କୁମ୍ଭ ସ୍ଥାପି ।୨୯।

କରିଛି ଧବଳ ଗନ୍ଧସାର ଛଳ ଆସେ ବେଢାଇ ପୀତବାସ ।*

କୁବଳୟ ଫଳ ଆସନ ମଣ୍ଡଳ ପତ୍ରାବଳୀ ପତ୍ର ବିଶେଷ ।

କରୁଅଛି ସେ, ମନ୍ଦ ହାସରେ ପୁଷ୍ପବୃଷ୍ଟି ।

କାନ୍ତିରେ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ଶ୍ରୀମୁଖ ମଣ୍ଡଳ ଦର୍ପଣ ନେତ୍ର ଜୀବ ପ୍ରୋଷ୍ଠୀ ।୩୦।

କହି କେ ପାରିବ ସେକାଳ ଉତ୍ସବ ଯେତେ ହାବ ଭାବ ବିଭାବ ।

କଟାକ୍ଷେ କଟାକ୍ଷ ଭେଟରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ହୋଇଛି ଯହିଁ ମନୋଭାବ ।

କଉଁ ଗୋପିକା, କୁଚ ଶ୍ରୀଫଳ ଘେନି କର ।

କଲା ନିମନ୍ତ୍ରଣ ଆଝୁଁ ମୋର ପ୍ରାଣ- ନାଥ ତୁମ୍ଭେ ହେ ବେଣୁଧାରୀ ।୩୧।

କେ ବାହୁ ଯୁଗଳ କରି ଫୁଲମାଳ ମାନସିକେ କଲା ବରଣ ।

କେ ମନ ବଚନ କଉବ୍ୟରେ ଲୀନ କରି କୃଷ୍ଣେ ହେଲା ଶରଣ ।

କେତେ କହିବି, ଜଣ ଜଣକେ ଏହି ରୂପେ ।

କଲେ ସ୍ୱୟମ୍ବର ହରିତ ଅମ୍ୱର, ଅନଙ୍ଗ ଦେଇ ଫୁଲଚାପେ ।୩୨।

କାମ ଏକ ଦଶଠାରୁ ପ୍ରତି ଆଶା ରହିଲା ନବମ ସରି କି ।

କେ କେତେ ହେଁ ଭୋଗ କରିବାକୁ ଯୋଗ ଅଛି ତାହା କରି ପାରି କି ।

କହି ବସିଲେ ହେବ ଏ ଲୁତା ସୁତା ପ୍ରାୟେ ।

କହୁ ଯାହା ଶେଷ ନ କରିବେ ଲେଶ କଳ୍ପାନ୍ତେ ନେତ୍ର କର୍ଣ୍ଣରାୟେ ।୩୩।

କରୁଣ କଟାକ୍ଷ କଟାକ୍ଷ ଅଲକ୍ଷ ଘେନାଘେନି ଭାବ ଦେଖାଇ ।

କଳାକର କରେ କୁମୁଦୁନୀ କରେ ଯେସନ ହଂସକୁ ରଖାଇ ।

କଉତୁକରେ ପୁରରେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ।

କର୍ମମାନ ସାରି କାମପାଳ ହରି ମଣୋହି ବଢାଇ ଶୋଇଲେ ।୩୪।

କଳାପୀ କଳାପ କଳାପେ-କଳାପ କମନୀୟ ବେଶ ଯାହାର ।

କରି ଅଘାଶିରେ ଅବିଧି ଦୁଆରେ ଗୋପସୁତେ କଲେ ବାହାର ।

କଉତୁକରେ, ଅତିଶୟ ମନ ହରଷେ ।

କଲା ତାଙ୍କୁ ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଦରଶନ କପାଟ ଫିଟା ଅବକାଶେ ।୩୫।

ସପ୍ତମ ଛାନ୍ଦ

ରାଗ ପଞ୍ଚମବରାଡ଼ି କଳଶାବଣୀ

ଅଷ୍ଟମ ଛାନ୍ଦ

(କୃଷ୍ଣ ଓ ଗୋପୀଙ୍କ ଉତ୍ତର ପ୍ରତ୍ୟୁତ୍ତର)

ରାଗ - କଲ୍ୟାଣ ଆହାରୀ

କରୁଥିବ ହଂସ ପରାୟେ ଗମନ କଉଁ କଳହଂସ ଗମନା ।

କରୁଥିବ ହଂସ ପରାୟେ ନିଃସ୍ୱନ ହଂସକହାଟକବରନା ।

କନ୍ଦର୍ପ,ମଦରେ ହୋଇଥିବ ଅନ୍ଧ ।

କରୁଥିବ କାମ ଅବାମେ କଟାକ୍ଷ ଦେଖି ହରିବ ଧୈର୍ଯ୍ୟବନ୍ଧ ।୧।

କରୁଥିବ ଦୃଷ୍ଟି ସୁଧାପ୍ରାୟେ ଦୃଷ୍ଟି ଦୂରରୁ ପକାଇ ଅବଳା ।

କୁଚମୂଳ ବାସ ଅଳପ ଉଶ୍ୱାସ କରି ଦେଖାଉଥିବା ଲୀଳା ।

କି ଅବା, କୁଉତୁକେ କର ତୋଳିବ ।

କାମ-କଳ୍ପ-ବୃକ୍ଷେ ସେହିଟି ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ଅତିଶୟ ଫଳ ଫଳିବ ।୨।

କରି ମନ୍ଦହାସ ନୟନ ପ୍ରକାଶ କରି କରୁଥିବ ଅନ୍ତର ।

କାମୁଳ ଅଙ୍ଗରେ ସେହିଟି ଅନଙ୍ଗ ଭୂତ ଲଗାଇବା ମନ୍ତର ।।

କେତେ ବା, କହିବି ଅନୁଭବ କଥା ।

କହୁଥିଲେ ପଦେ ପଦେ ସୁଖ ଉଦେ କେବଳ ଗୁଆଁରକୁ ବ୍ୟଥା ।୩।

କୃଷ୍ଣ ଗୋପୀ ବିନୁ ସହଜେହେଁ ଅନୁଭବ ଜାଣନ୍ତା ନାହିଁ କେହି ।

କହିବା ଚାହିଁବା ମୋହିବା ହସିବା ରସିବା ତୋଷିବାକୁ ସେହି ।

କଥାରେ ଯେଉଁ ଭାବରେ ସେ ଛଳନ୍ତି ।

କଉଁ ରସିକ ରସିକିନୀ ଜାଣିବ କବି ତା ମନେ ନ କଳନ୍ତି ।୪।

କଉଁ ରମଣୀମଣି ଏଣୀନୟନୀ ସୁବେଣୀ ସୁବେଣୀ ଅନାଇଁ ।

କହନ୍ତି ସୁବାଣୀ-ସୁବାଣୀ ତୋତେ ତ କେବେହେଁ ବିଶ୍ୱାସ ନ ଯାଇ ।

କନ୍ଦର୍ପ, ଗୁପତ ଶାଣ ସେହି ଦେଇ ।

କାହା ମର୍ମକୁ ମାରିବାକୁ ରଖିଛୁ ଅମୋହ ବିଷରେ ବିଷାଇ ।୫ ।

କାହାକୁ ବୋଲନ୍ତି ଆରେ କୁନ୍ଦଦନ୍ତୀ ତୁ ମୋର ପଞ୍ଚଭୂତ ପ୍ରାଣ ।

କାମ ପଞ୍ଚବାଣ ମୁଖୁଁ ପରିତ୍ରାଣ କରିବାକୁ ତୁହି କାରଣ ।

କିଶୋରୀ, କଲୁ ତୁ ଏବେ ସବୁ ବଧ ।

କାମ ମଣ୍ଡଳାର୍ଦ୍ଧ ମଣ୍ଡନ କରି ଯେ ସାରିଲା ତାର ସବୁ ସଧ  ।୬।

କରୁଣାଜଳଧି ନାମ ଅପ୍ରସିଦ୍ଧି କଲୁ ଏଠାରେ ପ୍ରାଣବନ୍ଧୁ ।

କଟାକ୍ଷେ ନ ଚାହିଁ ବଚନ ନ କହି ଗଲୁ ଯା କାମ ବିନ୍ଧୁ ବିନ୍ଧୁ ।

କିଶୋରୀ, କାହାକୁ କରିବି ଗୁହାରି ।

କାଲ ନୃପେ ଭାଟ ଅନ୍ଧ ଅଗ୍ରେ ନାଟ ପ୍ରାୟେ ମରୁଛି ଝୁରି ଝୁରି ।୭।

କରେ ବାସମୁଖ ମୁଖେ ଦେଇ ତଳକୁ ମୁଖ କଲା ଲାଜବତୀ

କଥା କହି କରି କଉଁ ସୁଖଶିରୀ ଦିଅନ୍ତା କହ ହେ ସୁମତି ।

କଞ୍ଚିତ, କରି କଲା ଯା କୋଣ ଦୃଷ୍ଟି ।

କୃଷ୍ଣ ହୃଦୟ ଧଇର୍ଯ୍ୟ – କୁଞ୍ଜକୁ ସେ ହେଲା ନୀହାରବାର ବୃଷ୍ଟି ।୮।

କାହାକୁ ଅନାଇଁ ହୃଦୟ ଘେନାଇଁ କହନ୍ତି ସଖି ତୋ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ।

କେତକୀ ପରାୟେ ହେଲେ କାନ୍ତିମୟେ ଭୋଗ ନ କଲା କୃଷ୍ଣ – ଭୃଙ୍ଗ ।

କାଳକ, ଏ ଶୋଭାଶିରୀ ନିକି ଥିବ

କହଈ କମଳର କଳାଭୃଙ୍ଗ ଲୀଳା ଚୁମ୍ବିଲାମାତ୍ରେ ସିନା ଯିବ ।୯।

କଲେ ଦରଶନ ବିନାୟକ ଜନ୍ମ ତିଥି-ଚନ୍ଦ୍ରମା ପରମାଦ

କେବଳ ଦୁଲଭ ସୁଖଦୁଃଖ ଲାଭ ବହୁତ କାଳ ଅପବାଦ ।

କୃଷ୍ଣ ହେ, ଅକାଳ ଫଳ ଯେ ଦେଖଇ ।

କାମ ଉତପାତ ନୁହଇ ସାକ୍ଷାତ କାହା ଭଲ ସେ ରଖଇ ।୧୦।

କେଉଁ କାମିନୀ ଯାମିନୀକରମୁଖୀ ସଉଦାମିନୀ ହେମଗୋରୀ ।

କିଞ୍ଚିତ ଲାଜରେ ବାସ ଦେଇ ଶିରେ ସଧୀରେ ଗମନ୍ତେ ସୁନ୍ଦରୀ ।

କୋମଳ, କହନ୍ତି ତାଙ୍କୁ ପଦ୍ମମୁଖୀ ।

କେତେବେଳେ ଅନ୍ତ-ପଟ ଅନ୍ନ –ନୃତ୍ୟକାରୀ କି ନ ଦିଶଇ ମୁଖ ।୧୧।

କାଚ ଘଟ ଜଳ ଦିଶେ ଢଳ ଢଳ ପ୍ରତି ଚକ୍ଷୁରେ ବର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରାୟେ ।

କଲେ ଝୀନବାସ ଅନ୍ତର ପ୍ରକାଶ ହୋଇଛି ଚମ୍ପାଫୁଲ ପ୍ରାୟେ ।

କମଳା, କାନନ ଅନ୍ତର କୁସୁମ ।

କେବଳ ନ ଦେଖିଲେ ହେଁ ସୁବାସରୁ ବଳି ହୁଅଇ ମନୋରମ ।୧୨।

କାଚ କୁଚଶିର ଦେଶେ ମୋତିହାର ଦେଖି ବୋଲନ୍ତି ପ୍ରାଣଧନ ।

କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଣୁଥିଲି ପୟୋଧର ବୋଲି ଏବେ ତ ହୋଇଲା ସେ ଆନ ।

କମଳା, କିମ୍ପା ଏ ପୟକୁ ଛାଡ଼ୁଛି ।

କଲାରୁଁ ଦର୍ଶନ ହୋଇ ସୁପ୍ରସନ୍ନ କାମ ମୋ ହୃଦୟ ତାଡ଼ୁଛି ।୧୩।

କାହା ଜାନୁ ଚାହିଁ ବୋଲନ୍ତିରେ ସହି କି ଚିତ୍ର ଦେଖିଲ ଏ ତୋର ।

କରୀକର ବୃକ୍ଷ କରଇ ବିନାଶ ଏ କଥା ହୋଇଛି ଗୋଚର ।

କମଳା, ଏବେ ଦେଖିଲା ମୁଁ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ।

କରୁଅଛୁ ମନହସ୍ତୀକି ବନ୍ଧନ ଜାନୁ ତରୁଣ ରମ୍ଭାବୃକ୍ଷେ ।୧୪।

କଳାକରକରେ ଅନ୍ଧକାର ନାଶେ ବିଧାନ ଏ’ତ ବିଧାତାର ।

କଲେ ଯେ ବଦନ- ଚନ୍ଦ୍ର ଦରଶନ କିମ୍ବା ଘୋଟେ କାମ ଅନ୍ଧାର ।

କମଳା, କହ ମୋତେ ଏଥି ଚରିତ ।

କଥା କଥାରେ ତ ଦେଖିଲେ ରେ ମିତ ତୋହରିଠାରେ ବିପରୀତ ।୧୫।

କନକ ଲତାରେ କମଳକୋଳରେ ବିକାଶେ ବେନି ଇନ୍ଦୀବର ।

କୁନ୍ଦକଳି ସଙ୍ଗେ ଫୁଟିଅଛି ରଙ୍ଗେ ବନ୍ଧୁ ଜୀବକ ମନୋହର ।

କମଳା, କୋକନଦରେ ଗନ୍ଧଫଳୀ ।

କି କରି ବିଧାତା କରିଛି ଏ ଲତା ଚିତ୍ରକୁ ପଡ଼ିଅଛି ବଳି ।୧୬।

କାମ ଦିଗବିଜେ ରଥ ପ୍ରାୟ ରାଜେ ବନ୍ଧୁ ତୋହର କଳେବର ।

କଳିତ ନିତମ୍ବ ଚକ୍ର ଅବଲମ୍ବ କରିଛି ଉତ୍ତମ ଅମ୍ୱର ।

କମଳା, କି ତପ କରିଛି ଅନଙ୍ଗ ।

କରି ମନୋରଥ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଏ ରଥ ଆରୋହୀ ମନ୍ଥେ ସର୍ବ ଅଙ୍ଗ ।୧୭।

କରୁଥାଇ ମନ ଏ ରଥେ ଗଗନ କରିବାକୁ ନିତି ଶରଧା ।

କୃପଣକୁ ଲୋଭୀ ଆଶା କଲା ପ୍ରାୟେ କେବଳ ପାଉଥାଉ ବାଧା ।

କମଳା କହିଲେ କୋମଳ ବଚନ ।

କେବଳ ସ୍ୱାଧୀନ ଭର୍ତ୍ତୃକା ପରାୟେ ତୁହିତ ନୋହୁ- ପରସନ୍ନ ।୧୮।

କୁନ୍ଦ ଇନ୍ଦୁ କାଶ କର୍ପୂର ବିକାଶ ମନ୍ଦହାସ କରି ପ୍ରକାଶ

କଳାଡୋଳା ନେଇ ଅପାଙ୍ଗରେ ଥୋଇ କହେ ଗୋପୀ ବାଣୀ ପୀୟୂଷ ।।

କୃଷ୍ଣ ହେ, କୁସୁମ ଭ୍ରମର ପୀରତି ।

କଳାମେଘ କୋଳେ ବିଜୁଳି ଚଞ୍ଚଳ ପରାୟେ ପୁରୁଷଙ୍କ ରୀତି ।୧୯।

କଉଁ ଗୋପୀ ମୂର୍ତ୍ତି ଅନାଇ ବୋଲନ୍ତି ତୋ ଅଙ୍ଗ କାମସରୋବର ।

କାନ୍ତି ସ୍ୱଚ୍ଛଜଳ କେଶ ଶଇବାଳ ବଦନ କମଳ ପ୍ରକାର ।

କମଳା, ନୟନ ଯୁଗଳ ଶଫରୀ ।

କୁଚ ଚକ୍ରବାକ ନଖ କହ୍ଲାରକ ସକଳଜନ ମନୋହାରୀ ।୨୦।

କର୍ମବିଫଳରେ ଏଡ଼େ ସରୋବରେ ନୋହିଲା ମୋର ଅବଗାହ ।

କାହାକୁ କହିବି କେମନ୍ତେ ସହିବି ମଦନସନ୍ତାପ – ସନ୍ଦେହ ।

କମଳା, କରନ୍ତି ଦିନେ ଜଳକ୍ରୀଡ଼ା ।

କୃପଣର ଧନ ପରାୟେ ତୋ ଧନ ଲେଶେହେ ନ ତେଜିଲା ବ୍ରୀଡ଼ା ।୨୦।

କେଉଁ ସୁଶ୍ରୋଣୀକି ବୋଲନ୍ତି ଏଣିକି ଚାହାଁରେ କଳକଣ୍ଠବାଣୀ ।

କାମତରଙ୍ଗିଣୀ ମଧ୍ୟେ ମୋ ତରଣୀ ଭାସିଲଟି ପ୍ରାଣମିତଣି ।

କିଶୋରୀ, ରତନ କର୍ଣ୍ଣଧାର ହୋଇ ।

କରୁ କିନା ପାରି ପରମସୁନ୍ଦରୀ ଜାନୁଉଡ଼ପରେ ବସାଇ ।୨୨।

କଉଁ ସୁରସିକା ବରଜ ନାୟିକା କାମକେଳି ଜୟପତାକା ।

କରନ୍ତେ କାଳିକାବେଳେ ଗତି ଏକା କୃଷ୍ଣ ବୋଲନ୍ତିରେ ବାଳିକା

କାହିଁକି, କରୁଥାଅ ମୋତେ ନିରାଶ ।

କଣ୍ଟକୀ ଫଳରୁ ସ୍ୱାଦୁ ବହୁଳରୁ ତୋତେ ମୁଁ କରିଥାଇ ଆଶ ।୨୩।

କେତେବେଳେ ପୟପେଟୀକି ହୃଦୟ ଘନରସ କରେ ଅନ୍ତର ।

କେବଳ ବାହାର କର୍କଶ ତାହାର ହେଲେ ପ୍ରିୟ ନୋହେ କାହାର ।

କୁନ୍ତଳା, କରକା ପ୍ରାୟେ ତୋର ଚିତ୍ତ ।

କଠିନ ଆଦ୍ୟରେ ହେଲେ କ୍ରମଶରେ ପଛକୁ ହୋଏ ଦ୍ରବୀଭୂତ ।୨୪।

କାହାକୁ ବୋଲନ୍ତି ଆରେ ରସବତୀ ରତିପତିଭୟମୋଚନା ।

କାହିଁକି ହେଲୁ ତୁ ସୁମନସଋତୁ କଳକଣ୍ଠ – କଣ୍ଠବଚନା ।

କର୍ଣ୍ଣରେ , ନ ଶୁଣିଲେ ଦିନେ ସୁବାଣୀ

କରମ ଅବଳ ଅମ୍ବୁଧର କାଗଳ ନାଶ କରୁଛି ସବୁ ଆଣି ।୨୫।

କୃପଣ ମାଗଣଠାରେ ଆଚରଣ କଲା ପ୍ରାୟ ନୋହୁ ପ୍ରସନ୍ନ ।

କଞ୍ଜ ଦରଶନ କମଳ ସମାନ ଦେଖି ମୁଦିଯାଉ ଆନନ ।

କୁନ୍ତଳା, କର୍ମକୁ ବୋଲିବି ମୋହର ।

କଳା ବୋଲି ଅବା କଟାକ୍ଷ କରିବା ଆଦର ନୋହିଲା ତୋହର ।୨୬।

କୁଟିଳ କୁନ୍ତଳ ଭ୍ରୂଲତାଯୁଗଳ କଳାମେଘ ମିତ୍ର ଅମ୍ୱର ।

କନକ କେତକ ଅଙ୍ଗକୁ ଏତକ ନୋହିଅଛି କି ଆଡ଼ମ୍ୱର ?

କୁନ୍ତଳା, କର ତୁ ମନରେ ବିଚାର ।

କଜ୍ୱଳ କୁରଙ୍ଗ ମଦରୁ ମୋ ଅଙ୍ଗ ହେଲାନି କି ଏଡ଼େ ଅସାର ।୨୭।

କୃଷ୍ଣ – ମସୀବିନ୍ଦୁ ଏତେବେଳେ ଇନ୍ଦୁ ଅର୍ଦ୍ଧ ଚିବୁକକୁ ମଣ୍ଡିଛି ।

କପର୍ଦ୍ଦି ବଇରୀ ଏହା ଘେନିକରି କାହା ଧଇର୍ଯ୍ୟ ନ ଖଣ୍ଡିଛି ।

କୁନ୍ତଳା, କଳାରେ ନ କରିବୁ ହେଳା ।

କଳାବତୀ ହୋଇ କଳାବନ୍ତ ଠାଇଁ ଅବଶ୍ୟ ବଳାଇବୁ ଲୀଳା ।୨୮।

କାହାକୁ ବୋଲନ୍ତି ଆରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାବତି କର କୁରୁଣ୍ଟକ ଦୋହଦ ।

କଦମ୍ୱ ଦୋହଦ କରି ମୋ ମନରୁ ଛଡ଼ାଅ ମନମଳ ଖେଦ ।

କାମିନୀ, ମଞ୍ଜିଷ୍ଠା ଅନୁରାଗ କରି ।

କେବେହେଁ, କରୁଣା ନ କରିବୁ ଊଣା କହୁଛି ତୋର କର ଧରି ।୨୯।

କେତେହେଁ କହିବି ହୃଦୟରେ ଭାବି କୃଷ୍ଣ ଗୋପୀ ସ୍ନେହ ଉତ୍ତର।

କଳା ଜଳଧର ବୃଷ୍ଟି ନଭ ପରାୟ ନୋହେ ସେ ଗୋଚର ।

କନ୍ଦର୍ପ, କଉତୁକେ ଦିନ ରହନ୍ତି ।

କବି ସେ ଚରିତ ମନୋହର ଗୀତ କରି ଭବସିନ୍ଧୁ ତରନ୍ତି ।୩୦।

କମଳ କୁମୁଦ – ବନକୁ ପ୍ରମୁଦ କରେ ପୁଷ୍ପବନ୍ତ ଯେମନ୍ତ ।

କୈବଲ୍ୟଦାୟକ ଦକ୍ଷିଣ ନାୟକ କୃଷ୍ଣ ଗୋପୀଙ୍କର ତେମନ୍ତ ।

କହଇ, ଦୀନକୃଷ୍ଣ ରସକଲ୍ଲୋକ ।

କର୍ଣ୍ଣଦେଇ ଶୁଣ ରସିକ ସିହାଣ ବିଷୟରେ ନୋହି ଚଞ୍ଚଳ ।୩୧।

ନବମ ଛାନ୍ଦ - କାଳୀୟ ଦଳନ

ରାଗ - ଭୈରବ

କର ସାଧୁଜନମାନେ ଏକ ମନକର୍ଣ୍ଣ ଦେଇ କୃଷ୍ଣ କଥାକୁ ।

କାଳକୁ ସଂଶୟ ନ ଥାଉ ଏ ଭବଭୟ କାଳଦଣ୍ଡ ବ୍ୟଥାକୁ ।

କୁଞ୍ଜବିହାରୀ ବହରନ୍ତେ ଗୋପନଗର ।

କଂସ ଆଜ୍ଞା ଆସି ଲାଗିଲା ନନ୍ଦକୁ ଦେବ କମଳ ଶତେଭାର ।୧।

କଲେ ନନ୍ଦ ଭୟ ନ ଦିଶେ ଉପାୟ କେ ଯିବ ପଦ୍ମଫୁଲ ତୋଳି ।

କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଣିକରି ଭୟ ପରିହରି ଆଗ ହୋଇଲେ ବନମାଳୀ ।

କାଳୀ ଭୟରେ, କେହି ନ ପଶେ କାଳିନ୍ଦୀରେ ।

କୃଷ୍ଣ ଆନନ୍ଦରେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ନଟ ଯେହ୍ନେ ନାଟମନ୍ଦିରେ ।୨।

କମଳନୟନ କମଳ କରରେ କମଳ ତୋଳନ୍ତେ ସଧୀରେ ।

କାଳୀ-ଫଣୀ ଆସି ଦଂଶିଲା କମଳ ପାଦରେ କୁଟିଳବୁଦ୍ଧିରେ ।

କ୍ରମେ ଅଙ୍ଗକୁ, ଛନ୍ଦିଲା ଅଙ୍ଗ ଆବଳୀରେ ।

କଲା ବିଧାତା ମର୍କତ ଶମ୍ଭୁକୁ କି ଶୋଭା ଇନ୍ଦୀବର ମାଳିଲେ ।୩।

କଜ୍ଜ୍ୱଳ ପର୍ବତେ କଳାମେଘ ପ୍ରାୟେ ଶୋଭା ପାଇଲା ବେନି ଅଙ୍ଗ ।

କି ହୁଅନ୍ତା ଅବା ନୟନେ ଦେଖିଲେ କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଣିବାକୁ ଏ ରଙ୍ଗ ।

କାଳ ବଳରେ, ଉଠି ତା ଉତ୍ତମ ଅଙ୍ଗରେ

କଲେ ନଟବର ପରାୟେ ତାଣ୍ଡବ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗ ଭଙ୍ଗୀରେ ।୪।

କିବା କାଳୀ – ହତକାଳେ ଉତପାତ ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ ଉଦେ ଜଳରେ ।

କାଦମ୍ୱିନୀ କୋଳେ କି ନବତମାଳେ କେକୀ ନାଚେ ମତ୍ତଭୋଳରେ ।

କାଳୀ ଉପରେ, ସେହି ରୂପରେ ବନମାଳୀ ।

କରନ୍ତେ ମର୍ଦ୍ଦନ କାଳିନ୍ଦୀ ମର୍ଦ୍ଦନ କଲେ ଗୋପାଳ- ପୋଏ ମିଳି ।୫।

କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଣିକରି କଉଁ ଗୋପନାରୀ ଡାକି କହେ ପ୍ରିୟ ଆଳୀଳି ।

କଳିନ୍ଦୀରେ ପଦ୍ମଫୁଲ ତୋଳୁଁ କୃଷ୍ଣ ଦଳିଲେ ଯେମନ୍ତ କାଳୀକି ।

କର ଗମନ, ଦେଖିଯିବା ବନମାଳୀକି ।

କୁଶଳେ ଆସନ୍ତୁ ବୋଲି ଆରତରେ ଧର୍ମକୁ ହୁଅନ୍ତି ଓଳିକି ।୬।

କହେ କମଳା ବିମଳା ପରିମଳା ଆଦି ଯେତେ ସର୍ବ ବାଳୀକି ।

କରିବାକୁ ଆଗେ ବନ୍ଦାପନା ବେଗେ ସଜାଡ଼ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଥାଳୀକି ।

କଉଁ ଗୋପିକା, ବୋଲେ କହ ଚନ୍ଦ୍ରାବଳୀକି ।

କନକକୁସୁମ ବେଲପତ୍ରି ମାନ ମାନନ୍ତୁ ସେ ଆଗ ଶୂଳିଙ୍କି ।୭।

କେ ବୋଲେ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଆଜିଠାରୁ ଭଲ ହୋଇଲାଟି ଜଳକେଳିକି ।

କୃଷ୍ଣ ପାଦପଦ୍ମ ଧୂଳି ଲାଗିଥାଉ ଆମ୍ଭ ସବୁରି ମଉଳିକି ।

କଉଁ ଗୋପିକା, ବୋଲେ ତାକୁ କାହିଁ ତୁଳିକି ।

କରିବାକୁ ପ୍ରଜା ଦେବେ ରହିଥାନ୍ତି ଘେନି କୁସୁମ ଅଞ୍ଜଳିକି । ୮।

କେ ବୋଲଇ ବାଳୀ – ମସ୍ତକ ଉପରେ ନାଚୁଛନ୍ତି କର ତୋଳିକି ।

କେ ବୋଲଇ ସଖି ପାତ୍ର ସେ ଜୀବନ ମନ ନେତ୍ର ନିଉଛାଳିକି ।

କଉଁ ଗୋପିକା, ବୋଲେ ତହୁଁ ଅଛି ବଳି କି ।

କରାଳୁଁ କରାଳ ମହାଦାବାନଳ ଆନବଳେ ହୋଏ ଗିଳି କି ।୯।

କେ ବୋଲେ କାଳୀଦନ୍ତଘାତ ଯେମନ୍ତ ବାଧଛି ପାଦ ଅଙ୍ଗୁଳିକି ।

କେ ବୋଲେ କିଛି ନ ବିଚାରି ଆମ୍ଭର ନାହାନ୍ତି ଚନ୍ଦ୍ରମଉଳିକି ।

କଉଁ ଗୋପିକା, ବୋଲେ ସେ ସିହାଣ କାଳୀକି ।

କାହ୍ନ ନ ଥିଲେ ଆନବେଳେ ଗୋମତ ପର୍ବତ ହୁଅନ୍ତା ତୋଳିକି ।୧୦।

କେ ବୋଲେ ବିହି କି କରୁଥିଲା ମୋ କଣ୍ଠ ମରକତ ମାଳିକି ।

କେ ବୋଲଇ ମୋତେ ଅନ୍ଧକରି ନେଉଥିଲା କେ ନେତ୍ରପିତୁଳିକି ।

କଉଁ ଗୋପିକା, ବୋଲେ ସେବିଥାଇଁ କାଳୀଙ୍କି ।

କୃପାକଟାକ୍ଷୀ କୃପାରେ ସିନା ଦେଇ ଅଛନ୍ତି ସୁଖସଙ୍ଖାଳିକି ।୧୧।

କେ ବୋଲଇ ପ୍ରତେ ନାହିଁ ତ ଦେଖିବାଯାଏ ମକର କୁଣ୍ଡଳିକି ।

କେ ବୋଲଇ ସଖି ତାଙ୍କଠାରେ ଏହି କଥା ଛାରପାଇଁ ଭାଳିକି ।

କଉଁ କଥା ଏ , କେତେ କେତେ କଥା ଗଲାଣି ।

କଅଁଳା ପୁଅ ଦିନରୁ ଆମ୍ଭ କାହ୍ନୁ କଉଁ ବିଚିତ୍ର ନ କଲାକି ।୧୨।

କର୍ଣ୍ଣେ ଶୁଣି ଗୀତ ବୋଧ ନୋହେ ଚିତ୍ତ ଯେମନ୍ତେ ଗୁଆଁର ମୁର୍ଖର ।

କେଶବ ଚରିତ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ଦେଖି ତ ହୋଉଥାଅ ଏଡ଼େ ଅଧର ।

କହୁଅଛି ମୁଁ, ଶୁଣ ସମସ୍ତ ସଖୀଜନ ।

କାଳୀମର୍ଦ୍ଦନ ନାମଧରି ପ୍ରବେଶ ହୋଇବେ କଳାମେଘ କର୍ଣ୍ଣ ।୧୩।

କାଳୀୟ ରମଣୀ ସ୍ତୁତି ବାଣୀ ଶୁଣି କରୁଣାନିଧି କରୁଣାରେ ।

କଲେ ଅଭୟ ମହାସୁଖେ ରହିଲା ବରୁଣଦେବ ଶରଣରେ ।

କଲେ ବିଜୟ, ଗୋପକୁ କମଳ ନୟନ ।

କଲେ ନନ୍ଦରାୟେ ଆନନ୍ଦ ହୃଦୟେ ଅନେକ ଦାନ ପୁଣ୍ୟମାନ ।୧୪।

କଳିନ୍ଦକନ୍ୟା ମହାବିଷଜ୍ୱାଳାରୁ ସେହିଦିନୁ ହେଲା ମୁକତ ।

କ୍ରୀଡ଼ା କଲେ ହଂସ କବ କାରଣ୍ଡବ କୋକ ହଂସରାଳୀ ସନ୍ତତ ।

କୁଞ୍ଜ କୁମୁଦ, କୁବଳୟ ଶୋଭା ଦିଶିଲେ ।

କମଳା ମୁଖ ହ୍ରାସ ନେତ୍ର ପରାୟେ ମନ ନୟନକୁ ତୋଷିଲେ ।୧୫।

କନ୍ଦର୍ପ ସଙ୍ଗାତ- ମନ୍ଦିର ପରାୟେ ତଟ ନିକଟ ବୃନ୍ଦାବନ ।

କମ୍ପିତ ପବନେ କୁସୁମିତ ଲତା ନତ୍ତକୀ କରନ୍ତି ନତ୍ତନ ।

କୁହୁ କଣ୍ଠର, ପଞ୍ଚମସ୍ୱର ଗୀତଗାନ ।

କାଳକଣ୍ଠରବ ମର୍ଦ୍ଦଳ ବାଜଇ ମୋହଇ ସର୍ବଜନ ମନ ।୧୬।

କୁଟିଳକୁନ୍ତଳା କାମକେଳି କଳା କୁଶଳା କମଳବଦନା ।

କରୀନ୍ଦ୍ର ଗଗନା କରୀକୁମ୍ଭସ୍ତନା କନ୍ଦକଳିଜିତ ରଦନା ।

କମ୍ବୁକଣ୍ଠିନୀ, ବଧଲୀ ଦଶନବସନା ।

କେଶରୀମଧ୍ୟମା ମହାସୁଖସୀମା କଉଷେୟ ଝୀନବସନା ।୧୭।

କୁରଙ୍ଗଲୋଚନା କୋକିଳବଚନା କଉତୁକକଥା ରଚନା ।

କୁଟିଳକଟାକ୍ଷା ରସିକିନୀ ମେକ୍ଷା କନ୍ଦର୍ପଦର୍ପ ବିମୋଚନା ।

କୁଞ୍ଜବିହାରୀ, ହୃଦୟ- ହାରିଣୀ ଗୋପିକା ।

କାଳିନ୍ଦୀରେ ସ୍ନାନ କରିବାକୁ ମନ କରି ହୋଇଲେ ଯେ ଉତ୍ସୁକା ।୧୮।

କୁଙ୍କୁମ ଅଁୟେଳା ଧରି ଗୋପବାଳା ରାଧିକା ପାଶରେ ପ୍ରବେଶ

କହନ୍ତି ସେନେହ ଭରେ ଅବଗାହ କରିବା ଯମୁନାର ରସ ।

କଉତୁକରେ, ହସରସରେ ବୋଲେ ରାଧା ।

କହୁଛି ମିତଣୀ କୃଷ୍ଣବର୍ଣ୍ଣ ପାଣି ଠାରେ ମୋର ବଡ଼ ଶରଧା ।୧୯।

କରୁଥାଇ ମନ କାଳୀକି ମର୍ଦ୍ଦନ କଲାଦିନୁ ଦେଖିଯିବାକୁ ।

କି, କି କରି ସଙ୍ଗ ନପାଇ ଶ୍ରୀରଙ୍ଗ ଭୟତ ଥାଇ ଆସିବାକୁ ।

କଉଁ ଗୋପିକା, ବୋଲେ ଆମ୍ଭର ସେହି ଭୟେ ।

କଉଁଠାରେ ବାଟ ଚାଲିବାକୁ ଘାଟ ଏହି ଯେ ବିପରୀତମୟେ ।୨୦।

କୁଚ ଲେଖା ହୋଏ ସୁବର୍ଣ୍ଣ କୁମ୍ଭରେ ଗତି ଲେଖା ହୁଏ କରୀରେ ।

କଣ୍ଠ ଲେଖା ହୋଏ ଶଙ୍ଖ ସଙ୍ଗତରେ କେଶ ଲେଖା କୃଷ୍ଣଚାମରେ ।

କେତେ କହିବି, ନନ୍ଦରାଜାଙ୍କ ପୁଅ ହଟ ।

ର୍କାପୁରବୋଲି ହାସକୁ ମୋତି ବୋଲି ଦନ୍ତକୁ ଯେଉଁଟାରେ ଲଟ ।୨୧।

କେ ବୋଲଇ ଚାଲ ଗୋଳ କଲେ ଭଲ କରିଦେଇ ସିନା ସେ ବୋଧ

କରମ୍ୱିତ ହେଇ କୁଞ୍ଜବନେ ନେଇ କରିବା ବାହୁପାଶ ବଦ୍ଧ ।

କଲେ ଏମନ୍ତ, ଶଙ୍କା ଥିବ ସବୁକାଳକୁ ।

କେ ବୋଲେ କି ବୋଲ ମଧୁକର ଗେଲ ବଢେ ନିଦ୍ରା ପଦ୍ମକୋଳକୁ ।୨୨।

କେ ବୋଲଇ ଉଚ୍ଚ ସଞ୍ଚ ଘଞ୍ଚ କୁଚ ପର୍ବତ ଉପରେ ଲଦିବା

କରରୁହ ମୁନ କୁନ୍ତଘାତ ଦାନ ମାଗିବା ବଡ଼ାଇ  ମୁଦିବା ।

କଉଁ ଗୋପିକା, ବୋଲଇ ଛାଡ଼ ଏ ବିଚାର ।

କରୀ ଇକ୍ଷୁରସ ପାଇଲେ ଅବଶ୍ୟ ନିତି କରଇ ସେ ସଞ୍ଚାର ।୨୩।

କଉତୁକେ ଏହି କଥାମାନ କହି ମଦନେ ଉନ୍ମତ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ।

କୃଷ୍ଣଠାରେ ମନ ବଚନ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ଭଗତି ଭାବରେ ଦିଅନ୍ତି ।

କହେ ଆନନ୍ଦ, ମନେ ଦୀନକୃଷ୍ଣ ଏ ରସ ।

କରି ସାଧୁଜନମାନେ ଏକମନ ରସକଲ୍ଲୋଳ ଗୀତ ରସ ।୨୪।

ଦଶମ ଛାନ୍ଦ –ଜଳକେଳି

ରାଗ - ବଙ୍ଗଳାଶ୍ରୀ

ଏକାଦଶ ଛାନ୍ଦ

(ଶୀତ ଋତୁ ଘେନି କୃଷ୍ଣ ଗୋପୀଙ୍କ ବକ୍ରୋକ୍ତି)

ରାଗ - କେଦାର ଚକ୍ରକେଳି

ଦ୍ୱାଦଶ ଛାନ୍ଦ

(ବସନ୍ତ ଋତୁରେ ଗୋପୀଙ୍କ ଖେଦ)

ରାଗ - କଲ୍ୟାଣ ଆହାରୀ

କୁସୁମ ସମୟ ହୋଇଲା ଉଦୟ ଦକ୍ଷିଣା ପବନ ବହିଲା

କାମଦେବ ଦୂତ ହୋଇ ମହାମତ୍ତ ପଞ୍ଚମସ୍ୱରରେ କହିଲା ।

କନ୍ଦର୍ପ, ଦର୍ପ ହୋଇଲା ଅତିଶୟ

କୁସୁମ ବିଶିଖ କରିବାକୁ ଲାଖ କାମିନୀ କଲେ ଭୟ ।୧।

କମଳ, ରସାଳ ନୀଳଉତପଳ, ନିଆଳୀ, ଅଶୋକ ବିଳାଶ

କାମ ପଞ୍ଚବାଣ କାମୀ ପଞ୍ଚପ୍ରାଣ ଘେନିବାକୁ ହେଲେ ପ୍ରକାଶ

କେତକୀ, କୁନ୍ତ କି ହୋଇଲା ପ୍ରକଟ

କାନ୍ତା କାନ୍ତ ଭେଟ ହୋଇଲା ଅଭେଟ ଜୀବ ଯିବା ହେଲା ନିକଟ ।୨।

କୁସୁମବନ୍ତ ମାଧବୀ ଧନୁ ଶୋଭା ଭ୍ରମର କଦମ୍ୱ ଗୁଣରେ

କଉତୁକ କରି କାମକୁ ବସନ୍ତ ଦେଇଅଛି ସଖା ପଣରେ ।

କିଂଶୁକ, ପାଟକରବାଳ ତାହାର,

କରିବାକୁ ରଙ୍ଗକୋଷେ ତାହା ସଙ୍ଗ ସୁଖ ନୋହୁଅଛି କାହାର ।୩।

କେଶର କୁସୁମ ଅତି ମନୋହର କାମ ନୃପତି ଶ୍ୱେତଛତ୍ର

କିଶଳୟପତି ପତାକା ଉଡନ୍ତି ବଶ କରନ୍ତି ମନନେତ୍ର ।

କରୁଣା, କେଶର ମଲ୍ଲୀ ଗନ୍ଧ ଧୂପ,

କେଳିକଦମ୍ୱେ ଶଙ୍ଖଧ୍ୱନି କରନ୍ତି ସଧୀରେ ଶଙ୍ଖୁଆ ମଧୁପ ।୪।

କୋକିଳ କୁହୁ କୁହୁ ଭାବ ସଜାଉଁ ବାଜିଲା ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରବଳେ

କଲେ ପ୍ରୟାଣ କୁସୁମବାଣରାୟ ବସନ୍ତ ପ୍ରାଣସଖା ମେଳେ ।

କହିବ, କେ ଅବା ସେକାଳ ସମ୍ପତ୍ତି,

କରି ମହାଭୟେ କିଙ୍କର ପରାୟେ କାମବଶ ଯୁବା ଯୁବତୀ ।୫।

କନ୍ଦର୍ପ ପ୍ରତାପେ ମନୁଁ ଆପେ ଆପେ ମାନବତୀ ମାନ ଛାଡ଼ିଲେ ।

କାମୀ ସେହି ଭୟେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ତୋରାଏ ଯୁବତୀଙ୍କ ପାଦେ ପଡ଼ିଲେ ।

କେତେ ଏ, ମଦନ ମହିର୍ମାକୁ ଅବା,

କଳେବର ଜାଳି ଦେଲେହେଁ କପାଳୀ ଅର୍ଦ୍ଧାଙ୍ଗେ ବୁହାଇଲେ ଶିବା ।୬।

କେଡ଼େ ତେଜୋବନ୍ତ ଛାୟାଦେବୀ କାନ୍ତ ତାଙ୍କ କର ଅଛି କଟାଇ

କମଳ ପତ୍ରାକ୍ଷ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଦେଖୁଛ, ଗୋପସ୍ତିରୀ ପାଦେ ଲୋଟାଇ ।

କହିଲେ, ନ ସରେ ତାହାର ବଡ଼ାଇ,

କାହାକୁ ଅବା ସେ କାହା କରିନାହିଁ ଫୁଲଶରେ ଧୈର୍ଯ୍ୟ ଛଡ଼ାଇ ।୭।

କରିବାରୁ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରତାପୀ ଅନଙ୍ଗ ପ୍ରବଳ ବସନ୍ତ ସଖାକୁ

କେ ଅଛି ମୋ ସମ ବୋଲି ସେହୁ ବ୍ରହ୍ମଲୋକେ ଲଗାଇଛି ଶିଖାକୁ ।

କରିଛି, ବିହି ଯାହାକୁ ଭୂତବାଇ,

କୁଟିଳ ବୁଦ୍ଧିରେ କଉଁ ଅବିଧିରେ ସଖା ଦେଇଛି ପଲ୍ଲବାଇ ।୮।

କାନ୍ତ କଉତୁକୀ ବିଯୋଗୀ ଘାତକୀ ବରନ ବସନ୍ତ

କାନ୍ତକୁ କାନ୍ତାରେ କାନ୍ତାକୁ କାନ୍ତରେ କରାଇଲେ ସେ ରସବନ୍ତ ।

କୁଞ୍ଜର, ଗମନୀ ଗୋପୀ ତା ଦେଖିଲେ,

କିଶୋରବୟସୀ କ୍ରୀଡ଼ା ଅଭିଳାଷୀ ଧଇର୍ଯ୍ୟ ଅଙ୍ଗେ ନରଖିଲେ ।୯।

କରିକୁମ୍ଭସ୍ତନା କୃଷ୍ଣ ଦମ୍ଭଘେନା କୁଟିଳ ଚଞ୍ଚଳ କଟାକ୍ଷା

କେଶରୀ ମଧ୍ୟମା କାମକେଳି ସୀମା କୁନ୍ଦଦଶନା ପକ୍ଷ୍ମଳାକ୍ଷା ।

କରୁଣା, ବତୀ ଫୁରୁଣା କରି ମନ

କେ କାହାକୁ ଦେଖି ବୋଲଇ ଗୋ ସଖି ଦେଖିବା ଚାଲ ବୃନ୍ଦାବନ ।୧୦।

କେମନ୍ତେ କୁସୁମବନ୍ତ ହୋଇଅଛି ବସନ୍ତ ସମୟ ପ୍ରବେଶେ ।

କାନ୍ତ ବିଦେଶରୁ ଅଇଲେ ରମ୍ଭୋରୁ ଅବଶ୍ୟ ଶୋଭା ପାଇବ ସେ ।

କରିବା, ଆମ୍ଭେ ଚାଲ ବନ ବିହାରି ।

କୁହା କୁହି ହୋଇ କୃଷ୍ଣ ସୁଖଦାୟୀ ସତ୍ୱରେ ହୋଇଲା ବାହାର ।୧୧।

କେବଳ ଆକାଶ ପରାଏ ପ୍ରକାଶ ନୟନେ ମାତ୍ର ଦେଖିବାକୁ ।

କେ କେଉଁ ବେଶେ ଗମନ କରନ୍ତି ସେ ନ ଆସେ କବି ଲେଖିବାକୁ ।

କି ଅବା, ବୋଲନ୍ତି ସ୍ୱର୍ଗ ଅପସରା ।

କ୍ରୀଡ଼ା ଅର୍ଥରେ ନନ୍ଦନକୁ ଗମନ୍ତି ତାଙ୍କର କାହିଁ ଏଡ଼େ ତୋରା ।୧୨।

କବି କଳିବାରେ ତୁଳେ ତୁଳିବାରେ ତୁଳା ପ୍ରାୟ ହେଲେ ଉଶ୍ୱାସ ।

କଳାକକେ ସମାନ ନୋହି ନୃତ୍ୟଗାନ କରି ସ୍ୱର୍ଗେ କଲେ ନିବାସ ।

କେମନ୍ତେ, ବୋଲିବା ତାହାଙ୍କ ପରାୟେ ।

କୃତାର୍ଥ ହୋଇଛି ରମ୍ଭା ପରା ନାରୀ ଯାହାଙ୍କ ଜାନୁ ଉପମାଏ ।୧୩।

କିଛି ପ୍ରତିଆଶ ଥିବାରୁ ସୁରେଶ ଆସନ ହେଲା ଗଜରାୟେ ।

କଳହଂସ ଏହି କାରଣରେ ବିହି ବାହନ ହୋଇ ପୂଜା ପାଏ ।

କେତେହେଁ, ଥିବାରୁ ଚନ୍ଦ୍ରମୁଖ ଅଂଶ ।

କପର୍ଦ୍ଦୀକରେ ଡ଼ାକି ଧୀରେ ନାଚନ୍ତି ମସ୍ତକେ କରି ଅବତଂସ ।୧୪।

କୁଚ ସଦୃଶରୁ ଦେବତାଏ ମେରୁ ପର୍ବତ କଳଷ ନିକେତନ ।

କଣ୍ଠକୁ ଅନାଇ ମହାତୋଷ ହୋଇ ବିଷ୍ଣୁ ବାହିଲେ ପାଞ୍ଚଜନ୍ୟ ।

କାହିଁକି, ଦେବେ କରନ୍ତି ସୁଧାପାନ ।

କୁଟିଳକେଶୀ ଚଟୁଳବେଶୀ ଗୋପୀ କଥାକୁ ଯହୁଁ ସେ ସମାନ ।୧୫।

କାହିଁ ପାଇଁ ଅଙ୍ଗେ ମଣ୍ଡି ହୁଅଇ ସେ ପାରିଜାତକ କୁସୁମକୁ ।

କେତେ ତପକରି ପାଇଛି ଯହୁଁ ସେ ମନୋହର ହାସ ସମକୁ ।

କାନ୍ତିକି, ସମାନ ନୋହି କ୍ଷଣକାନ୍ତି ।

କାଦମ୍ୱିନୀ କୋଳେ ଥାଇ ସେ ତରଳେ ଦେଖାଇ ନ ଦେଖାଇ ଜ୍ୟୋତି ।୧୬।

କଳଧଉତ ଅନେକ ଲାଜପାଇ ଅନେଳ ଅଙ୍ଗକୁ ଦହିଲା

କି ବିଚାରି ପୁଣି ଅମର- ଧରଣୀ- ଧରେ ନଦୀ ହୋଇ ବହିଲା ।

କରଜ, ସମାନ ନୋହି ତାରାଗଣ ।

କଲେ ଶୂନ୍ୟଗତି ଦିବସରେ ଜ୍ୟୋତି ନ ଦେଖାଇ ଲାଜ ପାଇଣ ।୧୭।

କହିଲି ଯେତେକ ସ୍ୱର୍ଗବାସୀଯାକ ତୁଳରେ ସମସ୍ତେ ଉଶ୍ୱାସ

କୃଷ୍ଣ ପ୍ରିୟତମା ଗୋପୀଙ୍କ ଉପମା କଲେ ହୋଇବ କଉଁ ଯଶ ।

କେବଳ, କବିତା ବନିତା ବ୍ରତତୀ ।

କରିଅଛି ବିହି ବିରଚିତ କେହି ପାଶେ ନ ଥିଲେ ନ ବର୍ତ୍ତନ୍ତି ।୧୮।

କନକ ବଲ୍ଲରୀ ନାନା ଫୁଲଧରି ଚଳନ୍ତେ ଯେମନ୍ତେ ବିଚିତ୍ର

କାମକଳାବତୀ ଗୋପୀ ସେହିମତି ଚାଲନ୍ତେ ମୋହେ ମନନେତ୍ର ।

କ୍ରମେ ସେ, ବୃନ୍ଦାବନେ ହୋଇ ପ୍ରବେଶ

କଲେ ସେ ଶ୍ରବର ନାନାପକ୍ଷୀ ଗଣ ନାଦେ କୁରିଛି ଦଶ ଦିଶ ।୧୯।

କାଳିନ୍ଦୀ ଶୀତଳ ଫୁଲ ପରିମଳ ଘେନି ବହେ ମନ୍ଦ ପବନ ।

କୁରଙ୍ଗମଦ ସଉରଭ କରନ୍ତେ ବଢେ କନ୍ଦର୍ପ ଉଦ୍ଦୀପନ

କୁସୁମ ଚୁମ୍ବି ଭୃଙ୍ଗ କରେ ଝଙ୍କାର

କନ୍ଦର୍ପ ଧନୁ ଟଙ୍କାପରି ପରାଏ ପ୍ରତେ ହୁଅଇ ଗୋପୀଙ୍କର ।୨୦।

କପୋତ ହୁଙ୍କାର କାମ ଅହଙ୍କାର ତର୍ଜନ ପରାଏ ମଣନ୍ତି

କେ ରତି କୁଜିତ କଥା ଚେତି ଚିତ୍ତ ଚଞ୍ଚଳ କରିଣ ଗୁଣନ୍ତି ।

କୁଞ୍ଜର, ଗମନୀ କୁଞ୍ଜମାନ ଦେଖି ।

କଞ୍ଜନୟନ କେଳି କଥା ସୁମରି ଧଇର୍ଯ୍ୟ ନ ପାରନ୍ତି ରଖି ।୨୧।

କିଂଶୁକ, ଅଶୋକ, ଚମ୍ପା କୁରୁବକ, କରୁଣା କୋର କେଶର

କୃବେଲ୍ଲୀ , ମଲ୍ଲୀ, ମାଧବୀ, ଛୁରୀଅନା, ହେମ, କେତକୀ, କରବୀର ।

କରକ, ଆଦି କଅତମାଳ ତମାଳ ।

କୁସୁମ ଭରେ ମନୋହର ମନ୍ଦାର ବକୁଳ, ରସାଳ ରସାଳ ।୨୨।

କଉଁ ଗୋପୀ ଦେଖି ବୋଲଇ ଗୋ ସଖି ! ଦେଖ ସେଖ ଏ ନାଗେଶ୍ୱର

କାନ୍ତ ବିଚ୍ଛେଦରେ ବିରହିଣୀଠାରେ କେବଳ ହୋଏ ନାଗେଶ୍ୱର ।

କନ୍ଦର୍ପ, କରତଟି ଏହି କେତକୀ ।

କରତି ବିରହୀ ଅଙ୍ଗ ପ୍ରାଣ ନେବା କଥାହିଁ ଏହାକୁ କେତେ କି ? ।୨୩।

କୁସୁମ ଉତ୍ତମ ବାସ ମନୋରମ ନାମ ମାତ୍ରକ ଛୁରୀଅନା

କର୍ଣ୍ଣପଥେ ଶୁଣି ପ୍ରବାସି- ରମଣୀମାନେ ହୁଅନ୍ତି କ୍ଷୁଦ୍ରମନା ।

କୃଷ୍ଣରେ, କୃଷ୍ଣ ସମ ଦେଖ ତମାଳ

କାନ୍ତ ବିଯୋଗରେ ବିରହ ଭୋଗରେ ପ୍ରତେ ହୋଏ କାମ ତମାଳ ।୨୪।

କିଂଶୁକ କୁସୁମ ନୁହଇ ଏ କାମ ଅର୍ଦ୍ଧଚନ୍ଦ୍ର ବାଣ ପରାୟେ ।

କାନ୍ତାର୍ଥିନୀ ନାରୀ ଅଙ୍ଗକୁ ବିଦାରି ହୋଇଛି ମହାରଙ୍ଗମୟେ ।

କରଇ, ଯହୁଁ ବିଯୋଗିନୀ ପଳାଶ ।

କହିଲି ଗୋ ସହି ! ଜାଣିଥାଅ ସେହି ଘେନି ଏହା ନାମ ପଳାଶ ।୨୫।

କନକ କୁସୁମ ବୋଲି ଏହା ନାମ ବିଧାନ କରିଅଛି ବିହି ।

କଉଁ ଅବିଗୁଣେ ଅବିବେକ ପଣେ ଭୃଙ୍ଗ ଏହାକୁ କଲା ଦ୍ରୋହୀ ।

କୋମଳେ, ଶୁଣାଇଲେ ସୁଧା ଆଳାପ ।

କାଳ ଅପ୍ରାପତ ହୋଉଥିଲେ ଜାତ କରଇ କୁସୁମ କଳାପ ।୨୬।

କେମନ୍ତେ ବିଶାଳ ନେତ୍ର ମୁଖଶାଳ ସଖି , ପ୍ରମାଣ ରସାଳ ।

କାନ୍ତ କୋଳଗତ ନୋହିଲେ ସାକ୍ଷାତ ହୁଅଇ ଏକା ଏ ରସାଳ ।

କୋକିଳ, ଠାରୁ ସବୁରି ସ୍ନେହପାତ୍ର ।

କାମକରେ ପତ୍ରୀ ହେଲେ ବାମନେତ୍ରୀମାନଙ୍କ ବାମ ହୁଏ ମାତ୍ର ।୨୭।

କରୁଣା କଟାକ୍ଷେ ଅନାଇ ଫୁରୁଣା ହୋଇ ବୋଳଇ ଏ କରୁଣା ।

କରୁଣାକର କରୁଣା ବାହାରେ ଏ ହୁଅଇ ଅପୂର୍ବ କରୁଣା ।

କେ ବୋଲେ, ଦେଖ ଦେଖ ସଖି ମାଧବୀ ।

କେତେହେଁ ସ୍ନେହ ଏହାଠାରେ କରନ୍ତି ମିତ୍ର ଭାବ ଘେନି ମାଧବୀ ।୨୮।

କଉଁ ଗୋପୀ ହସି ବକ୍ରବାଣୀ ଭାଷି ବୋଲେ ଦେଖ, କାମଦୂତୀ

କାମ କାର୍ଯ୍ୟ ସିଦ୍ଧ କରିବାରୁ ବୁଧମାନେ ବୋଲନ୍ତି କାମଦୂତୀ ।

କେ ବୋଲେ, ଶୁଣ ଗୋ ସମସ୍ତ ସୁନାରୀ

କୃତମାଳ ନାମ ଥିବାରୁ ଏ କାମ ଅବନୀପତିର ସୁନାରୀ ।୨୯।

କରିଛି କୁସୁମ କପଟେ ସୁଷମ ତପନୀୟ କଣ୍ଠମାଳକୁ ।

କନ୍ଦର୍ପକୁ ଭୟ ନଥିଲେ ଥୋକାଏ ନେଇଯାଅ ଯେଝା ଗଳାକୁ ।

କେ ବୋଲେ, ସୁଖଲୋଭେ ଦୁଃଖ ପାଇବ ।

କେତୁ ମୁଣ୍ଡ ପ୍ରାୟେ ତୁଣ୍ଡ ସୁଆଦରୁ କାଳେ ଦଣ୍ଡସିନା ହୋଇବ ।୩୦।

କୃଷ୍ଣ କରୁଣାରେ ମର ଫୁରୁଣାରେ ଆମ୍ଭେ ବୋଲୁଥାଇଁ ନିଆଳୀ ।

କେ ବୋଲେ, ଦେଖ ଦେଖ ସଖି ଅଶୋକ

କଉଁ ରସିକିନୀ କାନ୍ତ ବିଯୋଗିନୀ ହେଲେ ନ କରାଇ ଅଶୋକ ।୩୧।

କେଶବ ପ୍ରସାଦେ କାମ ଅପ୍ରମାଦେ ଆମ୍ଭକୁ ହୋଇଛି ପୁନ୍ନାଗ ।

କାନ୍ତ- ସଙ୍ଗ-ଛଡ଼ା କାମ ଶର ପୀଡ଼ା ହୋଇଲେ ହୁଏ ଏ ପୁନ୍ନାଗ ।

କେବଳ, ଭଲକାଳେ ଭଲ ସଭିଏଁ ।

କେ ଅବା ଅଭଲେ ଅଭଲ ନୋହିଛି ବିଚାରି କହିଲି ସଭିଏଁ ।୩୨।

କଉଁ ଗୋପୀ ଦେଖି କରକୀ ତରକି ବୋଲଇ ସଖୀ ଦେଖ ଦେଖ ।

କିପାଁ ବୁଦ୍ଧନାରୀ –ସ୍ତନ ପ୍ରାୟ କରି ତଳକୁ କରିଅଛି ମୁଖ ।

କେବଳ, ମନକୁ ଏମନ୍ତ ଖଟିଲା ।

କମନୀୟ ଦନ୍ତପନ୍ତି ଦେଖି ଅନ୍ତସରିକି ହୃଦୟ ଫାଟିଲା ।୩୩।

କେ ବୋଲି କୁଚ ଅନାଇ ସଙ୍କୋଚ ପାଇଁ ମୁଖ କରି ତଳକୁ ।

କରି ତପସ୍ୟା କରି ପ୍ରତିଆଶ ଲଗାଇ ସମାନ ତଳକୁ ।

କେ କାହା, କୁଚେ କରଦେଇ ଆଞ୍ଚିଲା ।

କାହୁଁ ଏହାପରା ହୋଇବ ଏ ତୋରା ବୋଲି ମନ୍ଦହସ ମୁଞ୍ଚିଲା ।୩୪।

କହିଲେ ବହୁତ ହେବ ଏ ଚରିତ ଶୁଣ ହେ ରସିକନାଗର ।

କେବଳ ଅମୃତ ଖାଇଲେ ବହୁତ ମନକୁ ନୋହେ ସୁଖକର ।

କହଇ, ଦୀନକୃଷ୍ଣ ବନଭ୍ରମଣି ।

କର୍ଣ୍ଣେ ଏହା ଶୁଣି ସୁକୃତ ପରାଣୀ ତାର ସଂସାର – ତରଙ୍ଗିଣୀ ।୩୫।

ତ୍ରୟୋଦଶ ଛାନ୍ଦ

ବସନ୍ତ ଋତୁରେ ଗୋପୀ ଓ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ମନୋଭାବ

ରାଗ - କେଦାର ଗୌଡ଼ା

କଳଙ୍କ ରହିତ କଳାକରଜଜିତ-ବଦନୀ ଗୋପଯୁବତୀ ।

କନ୍ଦର୍ପ ରସରେ ପୁରି ପରସ୍ପରେ ବକ୍ରବନ ଭାଷନ୍ତି ସେ । କାନ୍ତା ।

କୃଷ୍ଣ କୃପାରେ ସୁରସବନ୍ତା ସେ ।

କାହାରିହିଁ କିଛି ନାହିଁ ଚିନ୍ତା ସେ ।

କ୍ରୀଡ଼ା କଳାପ ଜାତ କରନ୍ତା ସେ ।୧।

କେ ବୋଲେ ବସନ୍ତ ରାଜ ଭାଗ୍ୟବନ୍ତ ରହିଲା ବୃନ୍ଦାବନରେ ।

କେତେକ ଜାତିରେ କେତେ କେତେ ବର୍ଣ୍ଣରେ ରହିଛନ୍ତି ସୁମନରେ ସେ ।

କେତେ । କାମ ବାଢିଛନ୍ତି ଯେଝାମତେ ସେ ।

କାହିଁ ଦେଖିଲା ତ ନାହିଁ ଏତେ ସେ । କେତେ ।

କାମ ବାଢିଛନ୍ତି ଯେଝାମତେ ସେ ।

କାହିଁ ଦେଖିଲା ତ ନାହିଁ ଏତେ ସେ । କଉଁ ସୁଖ ନୋହୁଅଛି ଚିତ୍ତେ ସେ ।୨।

କୃତମାଳ କଢି ମଲ୍ଲୀକଢି ଫୁଲ ରଙ୍ଗଣୀ ମାଣିକ୍ୟ ଫୁଲ ।

କେମନ୍ତେ ଶୋଭା କର୍ଣ୍ଣିକାରେ କର୍ଣ୍ଣିକା କେ କରିବ ଏହା ମୂଲ ସେ । କାନ୍ତି ।

କେତେ ତାରତର ଦିଶୁଛନ୍ତି ସେ ।

କେଉଁ ବିନ୍ଧାଣୀର ହୋଇଛନ୍ତି ସେ ।

କାହା ନାମକୁ ହରୁ ନାହାନ୍ତି ସେ ।୩।

କମନୀୟ ମଲ୍ଲୀ କଢ ମୋତିମଣି ନାସା ଆଭରଣ ଦେଖ ।

କୁରୁବକତୋରା କି ତୋରା ନୋହିଛି ଦେଉନାହିଁ କେତେ ସୁଖ ଗୋ । କହ ।

କଲେ ମଣ୍ଡନ ହେବ ଦେହ ଗୋ ।

କି ବିଚାରିବ ମନେ ଅଦେହ ଗୋ ।

କୃଷ୍ଣ କରିବେ କେତେ ସେନେହ ଗୋ । ୪।

କରି ଏ ବିଚାର କଲେ ଫୁଲସାର ଆଭରଣ ଅଙ୍ଗେ ଶୋଭା ।

କଉଁ ସୁର ନର ଗନ୍ଧର୍ବ କିନ୍ନର ଦେଖିଲେ ନୋହିବେ ଲୋଭା ସେ । କାଳେ ।

କାଳୀରମଣ ଦେଖିଲେ ଡ଼ୋଳେ ସେ ।

କାମିନୀକି ତକାଇବେ ତାଳେ ସେ ।

କୁଞ୍ଜବିହାରୀ ଧରିବେ ବଳେ ସେ ।୫।

କୁସୁମ ସୁବେଶ ହୋଇ ଗୋପୀବଂଶ କରନ୍ତେ ସୁଖେବିହାର ।

କଜ୍ଜ୍ୱଳ ବରନି କଳାମେଘ ବର୍ଣ୍ଣ ବୃନ୍ଦାବନରୁ ବାହାର ସେ । କରେ ।

କୁଳଛଡ଼ା ବଂଶୀ ଧରି ଧୀରେ ସେ ।

କଉଁ ଦୁର୍ଜ୍ଜନ ନାଶ ନ କରେ ସେ ।

କଉଁ ସଜ୍ଜନ ଅବା ନ ତାରେ ସେ ।୬।

କୋଟି କୋଟି କାମ ପ୍ରାୟେ ଅଭିରାମ କର୍ଣ୍ଣେ ମକର କୁଣ୍ଡଳ ।

କେକୀପୁଚ୍ଛ ଚୂଳ କଣ୍ଠେ ବନମାଳ ଶ୍ରୀମୁଖ ଚନ୍ଦ୍ରମଣ୍ଡଳ ସେ । କାହ୍ନୁ ।

କାମୀମାନଙ୍କର କାମଧେନୁ ସେ ।

କାମିନୀକୁଳ କୁସୁମ- ଧନୁ ସେ ।

କଷ୍ଟ ତିମିର ପୀୟୁଷ – ଭାନୁ ସେ ।୭।

କଳାକରକୁ ନକ୍ଷତ୍ର ପନ୍ତି ପ୍ରାୟେ ବେଢିଛନ୍ତି ଗୋପବାଳେ ।

କେ ବେଣୁ ଶୃଙ୍ଗ କେ ପତର କାହାଳୀ ବଜାବନ୍ତି କୁତୂହଳେ ସେ । କେହି ।

କରେ ଫୁଲ- ଛତ ଛନ୍ତି ବହି ସେ ।

କୁତୁକେ ଡ଼ାକେ ରହି ରହି ସେ ।

କର୍ଣ୍ଣେ ଲାଗି କି କି କଥା କହି ସେ ।୮।

କେ ଫୁଲ ଧନୁରେ ଫୁଲଶର ସନ୍ଧି କୁସୁମ ବୃଷ୍ଟି କରଇ ।

କେ ଫୁଲଆଲଟେ କୃବେଲି ଚାମରେ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ଶ୍ରମ ହରଇ ସେ । କୃଷ୍ଣ ।

କୃପାକଟାକ୍ଷେ ଗୋପୀ ସତୃଷ୍ଣ ସେ ।

କପଟରେ ବଢାଇଲେ ଉଷ୍ଣ ସେ ।

କଲେ ସରାଗେ ତାହାଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ ସେ ।୯।

କି ଗୋ ବାମନେତ୍ରୀମାନେ କାମଛତ୍ରୀ ପୁଲ ପତ୍ରୀ ତ ତୋଳିଲ ।

କଉଁ ଅବଚାରେ ଆପଣା ଦେହରେ କଣ୍ଡୁର ଆଣି ବୋଳିଲ ଗୋ ।

କହ କାମ କାଣ୍ଡେ ତ ମଣ୍ଡିଲ ଦେହ ଗୋ ।

ଜାଳେ ହୋଇବ ଅତି ଦୁଃସହ ଗୋ ।

କାହିଁପାଇଁ ହେଲେ ଏଡ଼େ ମୋହ ଗୋ ।୧୦।

କୁଳଦେବତାଙ୍କୁ ଲାଗି କରିବାକୁ କରିଥିଲି ମୁଁ ଯତନ ।

କଉଁ ବଡ଼ପଣେ ତାହା ଜଣେ ଜଣେ କଳ ଏଡ଼େ ଅଯତନେ ଗୋ । କହ ।

କିମ୍ପା କରାଇଲ ଅନ୍ତଦାହ ଗୋ ।

କେହି ସହିବଟି ଏହା ଦେହ ଗୋ ।

କାହିଁ ଯିବ ଆଜ ରହ ରହ ଗୋ ।୧୧।

କଉଁ ଗୋପୀ ବୋଲେ ତୁମ୍ଭେ ଶୁଭେ ଥିଲେ କନ୍ଦର୍ପ କରିବ କିସ ।

କେବେହେଁ ପୀୟୂଷ ଖାଇଲେ ବିନାଶ କରିପାରେ ଛାର ବିଷ ହେ ।

କାନ୍ତ। କାହିଁପାଇଁ ହେଉଛି ଏମନ୍ତ ହେ ।

କିଛି ଲାଞ୍ଚ ଦେବା ହୁଅ ଶାନ୍ତ ହେ ।

କିମ୍ପା ମାରୁଛ କଟାକ୍ଷ କୁନ୍ତ ହେ ।୧୨।

କେଶବ ବୋଲନ୍ତି କେବେହେଁ ମୁଁ ଶାନ୍ତି ନୋହିବି ଏ ମୋ ପ୍ରମାଣ ।

କୁଚଶମ୍ଭୁଶିରେ ଦେଉଅଛି କର ମୋତେ କଂସ ମାମୁଁ ରାଣ ଗୋ ।

କେହି । କୁଞ୍ଜବନୁ ଆଜ ଯିବନାହିଁ ଗୋ ।

କାମଦେବଙ୍କୁ ଡରିଲା ନାହିଁ ଗୋ ।

କଟାକ୍ଷରେ ମୋତେ ଚାହିଁ ଗୋ ।୧୩।

କୃଷ୍ଣ ବାଣୀ ଶୁଣି ବରଜରମଣୀ ଫୁଲମାଳେ ମାଳେ ନେଇ ।

କରୁଛୁ ବରଣ ତୁମ୍ଭେ ଆମ୍ଭ ପ୍ରାଣ ବୋଲି ଗଳାରେ ଲମ୍ବାଇ ସେ । କେହି ।

କଟାକ୍ଷରେ ବକ୍ରକରି ଚାହିଁ ସେ ।

କଉତୁକେ ଗଲେ ରହି ରହି ସେ, କଞ୍ଜନୟନ ହୃଦୟ ମୋହି ସେ ।୧୪।

କନକବରନୀ କୁମ୍ଭୀ-କୁମ୍ଭସ୍ତନୀ ଗୋପେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ।

କମଳ ହରଷ ଘେନି ସାତଅଶ୍ୱ ଚରମ ଚଳ ଛୁଇଁଲେ ସେ । କାଳ ।

କଲା କନ୍ଦର୍ପେ ମନ ଚଞ୍ଚଳ ସେ ।

କିଛି ତୁଟାଇଲା ଲଜ୍ଜା ବଳ ସେ ।

କିବା କନ୍ୟା ଯୁବା ସନ୍ଧି ବେଳ ସେ ।୧୫।

କଳାକର କଳା ପ୍ରକାଶି ଆସଇ ନୟନକୁ ସୁଖଦାୟୀ ।

କୁସୁମ ବିକାଶ ବେଳ ପରବେଶ ବହୁତ ଦୂରରେ ନାହିଁ ସେ । କାଳ ।

କହୁଁ କହୁଁ ଦିଶିଲା ମଞ୍ଜୁଳ ସେ ।

କରାଇଲା ଦ୍ୱିଜଙ୍କୁ ତରଳ ସେ ।

କୋକ ଶୋକ ଦେବାରେ କୁଶଳ ସେ ।୧୬।

କିବା ବାରବଧୂ ନିଧୂବନ ଆଶେ ହୋଇ ଅନୁରାଗବତୀ ।

କରି ଅଙ୍ଗଶୋଭା ଉଭା ହେଲା ପ୍ରାୟ ଦିଶେ ନିଶାମୁଖ ଜ୍ୟୋତି ସେ । କାଳେ ।

କମ୍ଭୁଘୋଷ ଶୁଭେ ଦେବଆଳେ ସେ ।

କଲେ ଧେନୁ ଦୋହନ ଗୋପାଳେ ସେ ।

କାମୀ ପ୍ରବେଶ ସଙ୍କେତ ସ୍ଥଳେ ସେ ।୧୭।

କହୁଁ କହୁଁ ଅନ୍ଧକାର କଲା ଅନ୍ଧ ଲିଭିବାରୁ ରବି ଦୀପ ।

କୃପଣଙ୍କ ଧନ ପ୍ରାୟ ହେଲା ଜନମାନଙ୍କର ଦେବଦୀପ ସେ । କଳା ।

କଉଁ ଲୋକଙ୍କୁ ହେଲା ଶୃଙ୍ଖଳା ସେ ।

କୁଳଟାଙ୍କୁ କରାଇଲା ଲୀଳା ସେ ।

କିବା ଚୋର ନେତ୍ର ସୁଖମାଳା ସେ ।୧୮।

କଉଶିକ ସୁଖ ଜାତ କରିବାକୁ ରଘୁତିଳକ ପରାୟେ ।

କି ଅବା ବିଷ୍ଣୁ ସମାନ ସର୍ବବ୍ୟାପୀ ଅଛିଦ୍ର ନିବିଡ଼ମୟେ ସେ । କାଳ ।

କାଳପ୍ରାୟ ଦିଶେ ବିକରାଳ ସେ ।

କୃଷ୍ଣ ଅଭିସାରୀ ନେତ୍ର ଫଳ ସେ ।

କାଳ। କାଳପ୍ରାୟ ଦିଶେ ବିକରାଳ ସେ ।

କୃଷ୍ଣ ଅଭିସାରୀ ନେତ୍ର ଫଳ ସେ । କଲା ନିଶାଚରକୁ ପ୍ରବଳ ସେ ।୧୯।

କିବା ପୁଷ୍ପବନ୍ତେ ହରିବା ନିମନ୍ତେ ତମକୁ ଛନ୍ତି ଗୋଡ଼ାଇ ।

କି ଅବା ତାହାକୁ ଗ୍ରାସ କରିବାକୁ ତମ ଅଛି ଘଉଡ଼ାଇ ସେ ।

କଥା କହିବାକୁ କେବା ସାମରଥ ସେ ।

କହି ବସିଲେ ହୋଇବ ପୋଥା ସେ ।

କବି ତୁଣ୍ଡ କରାଇବ ବ୍ୟଥା ସେ ।୨୦।

କିଛିକାଳେ ରାଜା ରାଜା ପ୍ରାୟେ ହୋଇ ଉଦୟ ହୋଇଲେ ଆସି ।

କୁମୁଦ ବିକାଶି ଲୋକେ ହେଲେ ତୋଷି ଦୁଷ୍ଟ ତମ ଗଲା ଖସି ସେ । କାନ୍ତି ।

କଲା ଦୀନଲୋକେ ତାପ ଶାନ୍ତି ସେ ।

କରାଇଲା ବିଟପୀଙ୍କି ଭ୍ରାନ୍ତି ସେ ।

କଲା ନିବର୍ତ୍ତ ଚୋରଙ୍କ ଗତି ସେ ।୨୧।

କୃଷ୍ଣ ହୃଦରେ କଉସ୍ତୁଭ ପରାୟେ ବିଷ୍ଣୁ ପଦେ ଶଶୀ ଦିଶେ ।

କଳଙ୍କ କପଟେ ଯାମିନୀ କାମିନୀ କୋଳରେ ଧରିଛି କି ସେ । କିବା ।

କଳଧଉତ ଫଳକ ଅବା ସେ ।କରି ବିଚାର କାମୀ ବଧିବା ସେ ।

କରୁଁ ଥୋଇଅଛି କାମଦେବା ସେ । ୨୨।

କଳା କିତପା ଚନ୍ଦ୍ରାତପ ମଧ୍ୟେ କି ରଜତ ଗିରି ନାୟକ ।

ଜଉତୁକରେ ତାର ଚାନ୍ଦି ଦର୍ପଣ ଖଞ୍ଜାଇ ଅଛି ଅନେକ ତା । କହି ।

କବି ପାରକୁ ପାଇଲା ନାହିଁ ତା ।

କଳେବର ଦ୍ରବିଗଲା ବହି ତା ।

କଉଁଭାଗ୍ୟେ ପ୍ରାଣଅଛି ରହି ତା ।୨୩।

କଳାନିଧି ଶୋଭା ଦେଖି ମହାସୁଖୀ ହୋଇଲେ ଚକୋର ପନ୍ତି ।

କ୍ରୀଡ଼ା କଲେ ବ୍ରୀଡ଼ା ଛଡ଼ାଇ ମନରୁ କେଉଁ ରସିକ ଦମ୍ପତି ସେ । କେହି ।

କାନ୍ତ ବିଚ୍ଛେଦ ଦଶାକୁ ବହି ସେ ।

କାମ- କାଣ୍ଡ କାଣ୍ଡେ ହେଲା ଦହି ସେ ।

କଳାକରକୁ ଚାହିଁଲା ନାହିଁ ସେ ।୨୪।

କସମେ ସମୟେ ମହାସୁଖମୟେ ତହିଁ ପୁଣି ଚାନ୍ଦରାତି ।

କୋକିଳ ଭାରତୀ କାମ ଗତାଗତି ସ୍ଥିର ହେବ କାହା ଛାତି ସେ ।

କାମ ରସିକ ଗୁଆଁର ତୁଲେ ସେ ।

କାମୀ ନଥିଲେ କାମିନୀ କୋଳେ ସେ ।

କରେ ଖଣ୍ଡ ଖଣ୍ଡ କରବାଳେ ସେ ।୨୫।

କେ ବସି ଏକାନ୍ତେ ଲେଖା ଲେଖି କାନ୍ତେ କେତକୀ ଦଳ ମଧ୍ୟରେ ।

କଉଁ ସୁବିଚାରେ ରହିଅଛ ଦୂରେ ଏଡ଼େ ବସନ୍ତ ଋତୁରେ ହେ । କହ ।

କିବା ପାଷାଣ ତୁମ୍ଭ ବିଗ୍ରହ ହେ ।

କି ଏ କଳାକରକୁ ନ ଚାହଁ ହେ ।

କାହା ଅଙ୍କ କରିଅଛି ମୋହ ହେ ।୨୬।

କୋକିଳ ଭାରତୀ ନ ଶୁଭଇ ଶ୍ରୁତି ନ ଲାଗେ ମନପବନ ।

କୁସୁମ ସୁବାସ ନ ଘେନଇ ଶ୍ୱାସ କି ତୁମ୍ଭେ ଏଡ଼େ ଅଜ୍ଞାନ ହେ । କାନ୍ତ ।

କି ସେ ଦେଶରେ ନାହିଁ ବସନ୍ତ ହେ ।

କିମ୍ବା ନୁହ ତୁମ୍ଭେ ଗୁଣବନ୍ତ ହେ ।

କହ କହ ମୋତେ ଏ ଉଦନ୍ତ ହେ ।୨୭।

କଉଁ ନାଗର ଦୂତୀ ଆଗେ କହି କହିବୁ ପ୍ରାଣଧନକୁ ।

କାଲିପରି ପ୍ରେମଦାସ ଭେଟୁଅଛି ଦୁଃଖ ନଦେବୁ ମନକୁରେ । କାନ୍ତା ।

କାନ୍ତ ହରିବେ ସମସ୍ତ ଚିନ୍ତା ରେ ।

କରି ହୃଦୟରେ ତୋତେ ଚିନ୍ତାରେ । କିମ୍ପା ରଖିବ କାମ ଅହନ୍ତାରେ ।୨୮।

କାହା ଦୂତୀ ଯାଇଁ କାନ୍ତକୁ କହଇ କଲ ଉତ୍ତମ ବିଚାର ।

କାଳଯାକ ପ୍ରୀତି କରି ଗଲ ଯାହା କୁସୁମକାଳେ ଅନ୍ତର ହେ । କାନ୍ତ ।

କର୍ମେ ଥିଲା ତୁମ୍ଭର ଏମନ୍ତ ହେ ।

କାଳେ ହେବ କାମିନୀ କୃତାନ୍ତ ହେ ।

କି ନୋହିଲେ ତୁମ୍ଭେ ଗୁଣବନ୍ତ ହେ ।୨୯।

କେତେବେଳେହେଁ କଳା ଧଳା ନୁହଇଁ କହିଲେ କିହେବ ତାହା ।

କଲତ ଦଇତ ଚରିତ ବଧୂ ବଧ କଲା ଯାହା ସେ । କଥା ।

କାନ୍ତ ଶୁଣି ନତ କଲା ମଥା ସେ ।

କୁଳିଶକୁ ହିଁ ବଳିଲା ବ୍ୟଥା ସେ ।

କ୍ରମେ ହୋଇଲା କାମ ଗଳଥା ସେ । ୩୦।

କହଇ ନାୟକ ସଖୀ ତୁ ଯେତେକ କହିଲୁ ଏଥି ମୁଁ ମଲି ।

କହ ମୋ ଧନୀକି ମନମୋହିନୀକି ତୋହ ପଛେ ପଛେ କଲି ହେ । କାଳ ।

କେତେବେଳରେ ହୋଇବ ମେଳ ସେ ।

କାମ ତାପ କରିବ ଶୀତଳ ସେ ।

କଉଁ ରୂପରେ ନୁହଇ ବଳ ସେ ।୩୧।

କଲେ ଯେତେ ଯେତେ କ୍ରୀଡ଼ା ଏ ବସନ୍ତେ କୁଞ୍ଜବିନୋଦିୟା ହରି ।

କୋଟି କୋଟି ତପେ ଜନ୍ମି କବିରୂପେ ସେ ସୁଖ କହି ନପାରି ସେ । କେଳି ।

କଣ୍ଠ ମଣ୍ଡନ କୁମୁତାମାଳି ସେ ।

କହୁଥିଲେ କଳୁଷକୁ ଦଳି ସେ ।

କେତେ ଜାଣନ୍ତି ବରଜବାଳୀ ସେ।୩୨।

କେତେବେଳେ ଗୋପେ ନାଗର ସ୍ୱରୂପେ ବସନ୍ତ ପତନୀ ପିନ୍ଧି ।

କର୍ପୂର ଚନ୍ଦନ ଅଙ୍ଗେ ବିଲେପନ କମନୀୟ ଗଭା ବାନ୍ଧି ସେ । କାହିଁ ।

କଉତୁକ କଥାମାନ କହି ସେ ।

କଳାକର ପ୍ରିୟାଯାକ ରହି ସେ ।

କାମ ପ୍ରିୟତମା ସୁଖ ବହି ସେ । ୩୩।

କଳିନ୍ଦୀ କୂଳିଆ କଦମ୍ୱମୂଳିଆ କାଇଁଚମାଳିଆ ପାଦେ ।

କୃଷ୍ଣଦାସ ମନ ବଚନ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ରଖିଅଛି ଅପ୍ରମାଦେ ସେ । କାଳେ ।

କାଳଭୟ ବିନାଶିବ ହେଳେ ସେ ।

କଷ୍ଟ ନ ପାଇବ ଭବଜଳେ ସେ ।

କିଛି ନ କରିବ ଅମଙ୍ଗଳେ ସେ ।୩୪।

ଚତୁର୍ଦ୍ଦଶ ଛାନ୍ଦ - ବସନ୍ତ - ବିହାର

ରାଗ - କାଳୀ

ପଞ୍ଚଦଶ ଛାନ୍ଦ

ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁ ବର୍ଣ୍ଣନା - ଜଳକେଳି ଓ ବସ୍ତ୍ରହରଣ

ରାଗ - ଆହାରି

କ୍ରମେ ମଧୁଶେଷ ହୋଇଲା ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲା ଗ୍ରୀଷମ ସମୟେ ।

କରମାଳିକର ମହା ଖରତର କମଳକୁମାର ପରାୟେ । ସୁଜନେ ।

କି କହିବା ମହା ତପତ ।

କରାଇଲା ନୃତ୍ୟ ପଥିକ ପଦକୁ ସଂଗ୍ରାମ ଭୂମି ଅଶ୍ୱମତ ।୧।

କୁଶଳନର୍ତ୍ତକୀ ଭ୍ରମରୀ ପରାୟେ ଭ୍ରମିଲେ ବାତଚକ୍ରମାନେ ।

କୁଟୁମ୍ବୀ- ଦୀନଜନ ମନ ପରାୟେ ସନ୍ତାପି ହେଲେ ଏକାଦିନେ । ସୁଜନେ ।

କୃଶ ହୋଇଲା ନଦିଜଳ ।

କାନ୍ତ ଘନରସ ବିହୀନେ ଯେମନ୍ତ ଦିଶନ୍ତି ବିରହିଣୀ ତୁଳ ।୨।

କୁରଙ୍ଗ-ନୟନା ନୟନ-ତରଙ୍ଗ ବଳି ମୃଗତୃଷ୍ଣା ଦିଶିଲେ ।

କଳାମେଘ କୋଳେ ବିଜୁଳି ପରାୟେ ବନେ ବନଅଗ୍ନି ହସିଲେ ।

ସୁଜନେ । କାହିଁ ତୃଣରାଜେ ଫୁଟନ୍ତି ।

କାମିନୀ –ସୁରତକାଳେ ମନମନ ଶବଦ ପରାୟେ ଘଟନ୍ତି ।୩।

କୃପଣ ସାମନ୍ତ-ସେବକ ପରାୟେ ତୋପେ ତଜ୍ଜର ସୂର୍ଯ୍ୟକାନ୍ତ ।

କାନ୍ତହରିତ କାନ୍ତା ପ୍ରାୟେ ହୋଇଲେ ସରସୀମାନେ ବେଶବନ୍ତ । ସୁଜନେ ।

କେବଳ ଭକ୍ତ ରଙ୍କ ପ୍ରାୟେ ।

କଚ୍ଛପାମତ୍ସ୍ୟ ମଣ୍ଡୁଳମାନଙ୍କର ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଗଲା କାୟେ ।୪।

ବିମଳ ବିରହେ କରିବର ରହେ ମହାଗମନ ଆଶ୍ରେ କରି ।

କର୍ଦ୍ଦମରେ ପଡ଼ି ଫେନମୁଖେ ରଡ଼ି ଛାଡ଼ନ୍ତି ଗଦ୍ଧର୍ବ ବଇରୀ। ସୁଜନେ ।

କୁଞ୍ଜ ଭିତରେ ପକ୍ଷୀମାନେ ।

କେବଳ ଯୋଗୀ ଧ୍ୟାନ କଲା ପରାୟେ ନିଶ୍ଚଳେ ରହିଲେ ମଉନେ ।୫।

କରିବାକୁ ପ୍ରାଣରକ୍ଷା ନିଜ ପ୍ରାଣ ପଣକୁ ଦେଲା ପ୍ରାୟ ହୋଇ ।

କୋଳ ମୃଗ ଯାଇ ଭୟରେ ପଳାଇ ସିଂହ ଛାୟାରେ ହେଲେ ଛାଇ ।

କୋବିଦେ। କୁଣ୍ଡଳୀ କୁଳ ଏହି ରୂପେ ।

କଳାପି କଳାପ ତଳରେ ରହିଲେ ପାଇ ବିପତ୍ତିକି ଆତପେ ।୬।

କାହିଁଗଲା ବନଲତା ଶୋଭାବନ କାନ୍ତହତ କାନ୍ତା ପରାୟେ ।

କରିଥିଲା ସିନା ବସନ୍ତ ତାହାକୁ ନବପଲ୍ଲବେ ତୋରାମୟେ । ଗୋବିନ୍ଦେ ।

କାଳେ ସେ ସେ ଅନ୍ତର ହୋଇଲା । କନ୍ଦର୍ପ ଦର୍ପର ହିତ ହୋଇ ସଖା ଅଭାବେ ହଅଦରେ ଶୋଇଲା ।୭।

କୁଞ୍ଜେ କୁଞ୍ଜେ ବସି ଝିଙ୍କାରୀ ଡ଼ାକିଲେ କାମକେଳି ବାଟ ପଡ଼ିଲା ।

କୁସୁମକାଣ୍ଡ ମଣ୍ଡି ହୋଇ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ ବିଯୋଗୀ ହୃଦୟେ ତାଡ଼ିଲା । କୋବିଦେ ।

କେଉଁ ପଥିକ ତାପବଳେ ।

କରନ୍ତେ ଗଗନ ଶ୍ରମ ପାଇ ଯାଇଁ ବସନ୍ତି ବହୁ- ପାଦତଳେ । ୮।

କୃପଣ ଧନ ସଞ୍ଚିଲା ପ୍ରାୟେ ମଧୁ ସଞ୍ଚିଲେ ମଧୁକରମାନେ ।

କେ ଜଳଛତ୍ର ପବିତ୍ରବାନ ଦେଲେ ବ୍ରାହ୍ମଣ କରେ ସ୍ଥାନେ ସ୍ଥାନେ । ସୁଜନେ ।

କେଉଁ ଇଶ୍ୱର ଅନୁଗ୍ରାହୀ ।

କର୍ପୂର ଚନ୍ଦନ ଅଙ୍ଗେ ବୋଳି ହୋଇ ଧାରାମଣ୍ଡିତ ପୁରେ ରହି ।୯।

କେ ଗୀତ କବିତ୍ୱ ବେଣୁ ବୀରା ନୃତ୍ୟରଙ୍ଗେ ଦିନମାନ ହରନ୍ତି ।

କେ ବସି ଏକାନ୍ତେ କାମିନୀ ସଙ୍ଗତେ ନନ୍ଦନ ପିଚିକା ମାରନ୍ତି । ସୁଜନେ।

କେ କରେ ନଉକା ବିହାର ।

କେ ସ୍ୱେଦ ଭୟରେ କରତଳୁ ତାଳବୃନ୍ତ ନ କରଇ ବାହାର ।୧୦।

କେତେ କହିବି ଏ ପ୍ରସଙ୍ଗ ।

କେବଳ ଶୀତକାରକ ଦ୍ରବ୍ୟ ବିନୁ ଆନ ଲୋଡ଼ିଲା ନାହିଁ ଅଙ୍ଗ ।୧୧।

କାନ୍ତ ପ୍ରବଳ ଗ୍ରୀଷ୍ମରେ ବିକଳ ହୋଇ ସକଳ ଗୋପାଙ୍ଗନା ।

କରିବେ ବୋଲି ଜଳକ୍ରୀଡ଼ା ଚଞ୍ଚଳ ହୋଇଲେ ଚଞ୍ଚଳା ନୟନା । ସୁଜନେ।

କମଳା କୁଟିଳ କୁନ୍ତଳା ।

କାମକେଳି କଳା-କୁଶଳା, ସୁଶୀଳା, କେତକୀ, ଗୌରୀ, ପ୍ରେମ-ଶୀଳ ।୧୨।

କରୀ-କୁମ୍ଭସ୍ତନା କୋକିଳ-ବଚନା, କୁନ୍ଦ କଳି-ଚାରୁ ଦଶନା ।

କୁଟିଳ ଦଶନା ।

ପ୍ରସନ୍ନବଦନା ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଚନ୍ଦ୍ର – ସ୍ନେହଘେନା । ସୁଜନେ।

କୂପକ-ନିତମ୍ବ- ଶୋଭନା ।

କେଶରୀ ମଧ୍ୟମା, କଉତୁକସୀମା, କୁଞ୍ଜବନ କେଳି-ଲୋଭନା ।୧୩।

କଳାକରହାସୀ, କମଳ ସୁବାସୀ, କ୍ରୀଡ଼ା – ମାନସ କଳହଂସୀ ।

କୃଷ୍ଣ –ମନ ମୀନ-ଆକର୍ଷି-ବଡ଼ଶୀ କନ୍ଦର୍ପ ଦର୍ପ- ତମ ଶଶୀ । ସୁଜନେ।

କାମତରଙ୍ଗିଣୀ ତରଣୀ କରନ୍ତେ ଗଗନ ଅତି ଶୋଭାବନ ଦିଶଇ ଧରଣୀ ସରଣୀ ।୧୪।

କଳରବ କରେ କନାକ କିଙ୍କିଣୀ ବାଜଇ ବାଜେଣୀ ନୂପୁର ।

କାମ ପହଣ୍ଡ ମଣ୍ଡାଇ ନେଲା ପ୍ରାୟେ ଶୁଭଇ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁସ୍ୱର । ସୁଜନେ ।

କମଳ ବିଞ୍ଚିଲା ପରାୟେ । କିଶଳୟ ପାଦ ପନ୍ତି ବିକାଶନ୍ତି ପଦ ପଦକେ ସୁଖମୟେ ।୧୫।

କାଳିନ୍ଦୀ କୂଳରେ ପ୍ରବେଶ ହୋଇଲେ ସକଳ ବରଜ ବାଳିକା ।

କଲେ ଅବଲୋକ କଳାରେ ନିନ୍ଦୁଛି ଦଳିତ କଜ୍ଜ୍ୱଳ କାଳିକା । କାମିନୀ ।

କଟାକ୍ଷପରାୟେ – ତରଙ୍ଗ ।

କବରୀ ପରାୟେ ମହା ମନୋହର କୁସୁମମାନଙ୍କର ସଙ୍ଗ ।୧୬।

କଳହଂସ ସ୍ୱନ କରୁଛନ୍ତି ହଂସକ ନିସ୍ୱନ ପରାୟେ ।

କାନ୍ତ ଉଚ୍ଚକୁଚ ପ୍ରାୟେ ବସିଛନ୍ତି କୋକମିଥୁନ ଏକଠାୟେ । କେବଳ ।

ବ୍ରହ୍ମଧ୍ୟାନ ଯୋଗୀ ପରାୟେ ।

କଳେବର ସ୍ଥିର କରି ବକମାନେ ମୀନକୁ କରିଛନ୍ତି ଲୟେ ।୧୭।

କମଳେ କମଳବଦନୀ ପଶନ୍ତେ କମଳ ହୋଇଲେ ଚଞ୍ଚଳ ।

କୁବଳୟ ଆଦି କହ୍ଲାର ସହିତେ କେ ତହିଁ ନୋହିଲେ ନିଶ୍ଚଳ । କେବଳ ।

ଯେ ଯାହାକୁ ଗୁଣେ ବଳଇ ।

କି କି କରି ପାଶେ ଦେଖିଲେ ତାକୁ ସେ ଅଧୈର୍ଯ୍ୟ ହୋଇ ତରଳଇ ।୧୮।

କମନୀୟ ମୁଖ ସୁନେତ୍ର ସୁନଖ ଶୋଭାକୁ ସମ ନୋହିବାରୁ ।

କମ୍ପିଲା ସବୁରୀ ଶରୀର ସୁମରି ମରିବା ଭଲ ଲାଜଠାରୁ । କାଦମ୍ବ ।

କୁଳ ପାଶରେ ନ ରହିଲେ ।

କରିବାରୁ ଚୋରି ଗମନ ଚାତୁରୀ ମନରେ ଭୟକୁ ବହିଲେ ।୧୯।

କନକଲତା ନୀଳମଣି ସ୍ଥଳରେ ପବନେ ଢଳିଲା ପରାୟେ ।

କେ କାହାକୁ ପାଣି ପାଣିରେ ପୂରାଇ ଆନନକୁ ମାରି ପଳାୟେ । କେ ଜଳ ।

କରଟ ପରାୟେ ବୁଡ଼ଇ ।

କାହିଁଯିବୁ ବୋଲି କରି କେ ପାଣିରେ ପାଣି ଘେନିକରି ଲୋଡ଼ଇ ।୨୦।

କରେ କରଦେଇ ଚକ୍ରବାକ ହୋଇ କମଳୁ କମଳ ତୋଳନ୍ତି ।

କେ କର କମଳେ କମଳ କୁସୁମତୋଳି କାହା କୁଚେ ଢାଳନ୍ତି । କେ ବୋଲେ ।

ସଖିକୁ ଚପନ୍ତି ପଙ୍କର ।

କରି ଏହାଙ୍କୁ ଜଳଶାୟୀ ସମସ୍ତେ ହେଲାଇଁ ଏହାଙ୍କ କିଙ୍କର ।୨୧।

କି ବର ମାଗିବ ମାଗୁଥାଅ ଏବେ ଯେ ଯାହାର ଦୁଃଖ ଜଣାଇ ।

କେ ବୋଲେ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଏ କାଳରେ ଯେବେ ଦେବେ ଆମ୍ଭ ପାଶେ ଅଣାଇ । କରିବା ।

ତାଙ୍କୁ ଘେନି ଜଳବିହାର ।

କହୁଁ କହୁଁ ଏହାର କମଳନୟନ ବୃନ୍ଦାବନକୁ ହେଲେ ବାହାର ।୨୨।

କଲେ ବିଚାର ଗୋପିକା ନମୁନାରେ କରୁଅଛନ୍ତି ଜଳକ୍ରୀଡ଼ା ।

କରି ଅନ୍ତର କଦମ୍ବ ବୃକ୍ଷରେ ଦୋଳିକରି ବସି କରିବା କଉତୁକି ପଣ ।୨୩।

କେଶବ ମନେ ଏମନ୍ତ ବିଚାର ସୁମରି ଜଗତପ୍ରାଣକୁ ।

କଲେ ଆଦେଶ ଅମ୍ବର ଘେନି ଆସ କେଳି କଦମ୍ବ ପାଦପକୁ । କେଶବ।

ଆଜ୍ଞାରେ ପବନ ବହିଲା ।

କୁରଙ୍ଗୀନେତ୍ରୀଙ୍କ ଅମ୍ବର ଅମ୍ବରେ ଉଡ଼ାଇ ନଗରେ ଥୋଇଲା ।୨୪।

କୁଞ୍ଜବିନୋଦିୟା, ବଂଶୀବଦନିୟା ବସିଲେ କଦମ୍ବ ଉପରେ ।

କେବଳ ନୟନ ସଖାସଙ୍ଗେ ଘେନି ରହିଲା ଗୋପୀଙ୍କ ଉପରେ ।

କାମିନୀମାନେ ଜଳକ୍ରୀଡ଼ା ବଢାଇ ।

କୂଳକୁ ଯାଇ ସମସ୍ତେ ଅନାଇଲେ କାହାରି ପିନ୍ଧାବାସ ନାହିଁ । ୨୫।

କେ ଚକିତ ହୋଇ ରହିଲା ଚଞ୍ଚଳ କୁରଙ୍ଗୀ ପ୍ରାୟେ କେ ଚାହିଁଲା ।

କେ ବୋଲେ ଆମ୍ଭ ସମ୍ବର କ୍ରୀଡ଼ା ସୁଖ ଅମ୍ବର କିମ୍ପା ନ ସହିଲା ।

କେ ବୋଲେ । କେ କଲା ଏଡ଼େ ଅବିଚାର ।

କେ ଅଛି କାହାକୁ ପଚାରିବା ଏହା କାହାରି ତ ନାହିଁ ସଞ୍ଚାର ।୨୬।

କେ ବୋଲେ ପବନ ଘେନିଗଲା ଅବା କେ ବୋଲେ ହେବ ନନ୍ଦସୂତ ।

କେ ବୋଲଇ ମୋ ମନକୁ ଅଇଲା ଆନର ନୋହେ ଏ ଚରିତ । କହନ୍ତେ ।

କଉଁ ଗୋପୀ ଦେଲା ଅନାଇ ।

କଦମ୍ବ ବୃକ୍ଷରେ ଦୋଳିକରି ବସି ଅଛନ୍ତି ନାଗର କହ୍ନାଇ ।୨୭।

କୋଟିଏ ଶରଦଜନ୍ଦ୍ର ଜିଣି ମୁଖ ଶ୍ରୀଅଙ୍ଗ ଅଭିନବ ଘନ ।

କଟିତଟେ ପୀତବସନ ବିରାଜେ ବଳାହକବଲ୍ଲୀ ସମାନ ।

କଣ୍ଠରେ ମୁକୁତାମାନ ବକପନ୍ତି ।

କଳାପିକଳାପ ମୁକୁଟ ଇନ୍ଦ୍ରଧନୁ ସମଦିଶନ୍ତି ।୨୮।

କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଅନାଇ ମନ୍ଦାକ୍ଷକୁ ପାଇ ଯେ ଯାହା ମତେ ହୋରା ହୋଇ ।

କଳହଂସୀ କୁଳ ପରାୟେ ସକଳ ଗୋପୀ ପଶିଲେ ଜଳେ ଯାଇଁ । କେ ବୋଲେ ।

କି କରିବା କହ ସଙ୍ଗାତ ।

କୁଟୁଣୀ ପ୍ରତିମା ପ୍ରାୟେ କରି ଆଜ ଆମ୍ଭଙ୍କୁ କଲେ ନନ୍ଦସୁତ ।୨୯।

କର ଉର୍ଦ୍ଧ୍ୱକରି ବରଜସୁନ୍ଦରୀ ଡ଼ାକିଲେ ହେ ହଟନାଗର ।

କିମ୍ପା ଆମ୍ଭ ନାଟ ନେଇ ଏଡ଼େ ହଟ କରିଛ ରସିକ ସାଗର । କୃଷ୍ଣ ହେ ।

କରୁଣାହୃଦ ଏବେ ହୁଅ ।

କରୁଛୁଁ ବିନତି ଗୋକୁଳଯୁବତୀ ଆମ୍ଭ ଅମ୍ବରମାନ ଦିଅ ।୩୦।

କେଶବ ବୋଲନ୍ତି ଆଗୋ ଗୋପୀମାନେ ଏ ତୁମ୍ଭର କଉଁ ବଡ଼ାଇ ।

କନ୍ଦର୍ପ ଘର ବୁଡ଼ାଇ ବସିଅଛ ମୋତେ ଦେବ ବୋଲି ଉଡାଇ । କରିବା ।

ତୁମ୍ଭ ଆମ୍ଭର ଆଜ ନ୍ୟାୟେ ।

କଉଁ ବଡ଼ପଣେ ଚୋର ଦୋଷ ଦେଲ ଯାଉ ଏ କଥା କଂସ ଯାଏ ।୩୧।

କରିଅଛ ଯଉବନ ଏ ଗରବ ଜଳରେ ଉଲଙ୍ଖ ହୋଇଲ ।

କଂସ ପରା ମାମୁଁ ଥାଉଁ ଥାଉଁ ଏବେ ମୋତେ ଚୋରବୋଲି ବୋଇଲ । କେ ବୋଲେ ।

ସବୁ ଅଛୁନି ଆମ୍ଭେ ଜାଣି ।

କଅଁଳା ପୁଅ ଦିନରୁ ପ୍ରତି ଘରେ ନ ରହଇ ସର ଲବଣୀ ।୩୨।

କଉଁ ଅରଣ୍ୟରେ କଉଁ ଗୋପୀଠାରେ ନୋହିଛି ଡକାଇତ ପଣ ।

କେବଳ ଆଜ ପରିଯନ୍ତେ ନଥିଲା ପିନ୍ଧିଲା ବସନ ହରଣ । କୃଷ୍ଣ ହୋ ।

କଲ ଏବେ ଭଲ ଉପାୟ ।

କେମନ୍ତ ହୋଇ ଗୋପେ ଆଉ ରହିବା ସ୍ନାନଠାବରେ ଚୋରଭୟ । ୩୩।

କଦମ୍ବ ବୃକ୍ଷେ ପବନ ପକାଇଲା କିମ୍ପା ଆମ୍ଭଙ୍କୁ ଦୋଷଦିଅ ।

କଉତୁକେ ଆମ୍ଭେ ସୁଖେ ବସିଅଛୁଁ ଯେ ଯାହା ବାସ ଚିହ୍ନି ଦିଅ । କରାଇ ।

ଅଣଆୟତ୍ତ ସବୁ ନାଟ ।

କଷ୍ଟେ କଷ୍ଟେ ଜଳୁଁ ବାହାର ହୋଇଲେ ଅବାଟମାନ କରି ବାଟ । ୩୪।

କହନ୍ତି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଆଗୋ ଗୋପୀମାନେ ଏବେ ଆମ୍ଭର ବୋଲ କର ।

କଲ ଯେ ଜଳ ଦେବତାରେ ଅପ୍ରାଧ ଶିରରେ ଦିଅ ବେନିକର । କେ ବୋଲେ ।

ଆମ୍ଭେ କି ଜାଣୁ ଦେବତାଙ୍କୁ ।

କେବଳ ମନ ବଚନ କର୍ତ୍ତବ୍ୟରେ ଏକା ଜାଣୁ ଜଗଜ୍ଜିତାଙ୍କୁ ।୩୬।

କରୁଛୁଁ ତାହାଙ୍କୁ ନମସ୍କାର ବୋଲି ଶିରରେ ଦେଲେ ବେନିକର ।

କାଇଞ୍ଚମାଳିୟା ଘନଶ୍ୟାମାଳିୟା ହସରେ ହୁଅନ୍ତି ଅସ୍ଥିର । କହିଲେ ।

କୁଚଶମ୍ଭୁକୁ ଜଳଶାୟୀ। କରିବାରୁ ଏହି ବରକୁ ପାଇଲ ରହିଲ ଦିଗମ୍ବରୀ ହୋଇ ।୩୭।

କରୁଣା କର ନାଗର ଶିରୀଧର ଦେଲେ ଯେ ଯାହା ଅମ୍ବରକୁ କନକ –

ଦର୍ପଣ ବଦନ ମଣ୍ଡଳ ଗଲା ପ୍ରସାଦ ଡମ୍ୱରକୁ।

କୁରଙ୍ଗ । ତରଙ୍ଗ ନୟନ ନଚାଇ,

କଲେ ହରଷେ ଗୋକୁଳକୁ ଗମନ ଉଚ୍ଚକୁଟ ବାସେ ଲୁଚାଇ ।୩୮।

କାଳନ୍ଦୀକୁଳୀୟା କଦମ୍ବମୂଳିୟା କେକୀପୁଚ୍ଛଚାରୁ ଚୂଳୀୟା ।

କଜ୍ଜ୍ୱଳକାଳୀୟା କାଇଞ୍ଚମାଳୀୟା ମଣିମକରକୁଣ୍ଡଳୀୟା । କଳିତ ।

ଲଳିତ ପୀତଦୁକୁଳୀୟା ।

କଳିତ। ଲଳିତ ପୀତଦୁକୁଳୀୟା।

କଳଙ୍କ ରହିତ କଳାକରଜିତ ସୁନ୍ଦର ମୁଖ ମଣ୍ଡଳିଆ ।୩୯।

କୁଟିଳ ନୀଳ ଅଳକାଆବଳୀୟା ନବଲବଣୀକବଳୀୟା ।

କେତେ କେତେ କଉତୁକ କରୁଥାନ୍ତି ବ୍ରଜସୁତ ସଙ୍ଗମେଳୀୟା । କଦମ୍ୱ ।

ବୃକ୍ଷରୁ ଓହ୍ଲାଇ ବିଜୟେ ।

କୃଷ୍ଣ ଦାସ ମନ ପଛେ ଗୋଡ଼ାଇଛି ସେହି ରୂପକୁ କରି ଲୟେ ।୪୦।

ଷୋଡ଼ଶ ଛାନ୍ଦ

ବର୍ଷାଋତୁ ହେତୁ ମନୋଭାବ ବର୍ଣ୍ଣନା

ରାଗ - ପାହାଡ଼ିଆ କେଦାର

କ୍ରମେ ଗ୍ରୀଷ୍ମ ହୋଇଲା ଶେଷ,ପ୍ରବେଶ ହେଲା ଆଶାଢ ମାସ,କାଳ-

କରାଳକାଳିକା ଉଦେ ହେଲେ ଆକାଶ ହେ କଲା ନିବିଡ଼ କରି ନିର୍ଘୋଷ,

ଗିଳିଲା ଗିରିବରଶିରୀଷ,ମହାପ୍ରବଳ ଅନ୍ଧାରେ ନ ଦେଖାଇଲା ଦିଶ ସେ ।

କରାଇଲା ଆପଣା ବଲ୍ଲୀ ପ୍ରକାଶ ସେ ।

କ୍ରମେ ସଜଳ କଲା ଅବନୀଦେଶ ସେ ।

କୃଷି କାରକେ ହୋଇ ହରଷ, କଲେ ଯେ ଯାହା ଇଚ୍ଛାରେ ଚାଷ,

କେଦାର ମାନଙ୍କରେ ପୁରିଲା ଗୀତ ଅଶେଷ ସେ ।୧।

କୁଳଟା ପ୍ରାୟ କୁଳ ବୁଢାଇ, ବଢିଲେ ନଦୀ ପ୍ରବଳ ହୋଇ;

ପାଶେ କାହାକୁ ନ ଦେଲେ ଥୋଇ ଚଞ୍ଚଳ ହୋଇ ସେ ।

କୁଳପାଳିକା ପ୍ରାୟେ ଦୀର୍ଘିକା କୂଳକୁ ରଖି ରହିଲେ ଏକା, କୋକମିଥୁନ ଉରଜ ଘନ – ରସକୁ ପାଇ ସେ ।

କମଳରେ ବୁଡ଼ିଲେ କମଳବଂଶ ଯେ ।

କଲେ ଗମନ ମାନସରକୁ ହଂସ ଯେ ।

କଚ୍ଛପ, ମତ୍ସ୍ୟ ମଣ୍ଡୁଳ, ମତ୍ତ, ହୋଇ ରଚିଲେ ସୁଖରେ ରତ,

କୌଞ୍ଚ ସାରସ ବଳାବଂଶ ହେଲେ ଉଲ୍ଲାସ ସେ ।୨।

କୁଧର ବନ ଦିଶିଲେ ଶୋଭା, ଲିଭିଲା ବନ ଅନଳ ପ୍ରଭା,

କଲା ଜଗତ ଜନମାନଙ୍କ ନୟନଲୋଭା ଯେ ।

କଦମ୍ବ, ଜାଈ, ମଲ୍ଲୀ, ମାତୀ, କେତକୀ, ଚମ୍ପା,

କୁଟକ ଯୁଥୀ କୁସୁମ ବେଶ ବଶ କରେ ଓ ମଧୁପସଭା ଯେ ।

କୁସୁମରୁ ସୁବାସ ଘେନି ପବନ ଯେ କଲେ ସଧୀରେ ସବୁଦିଗେ ଗମନ ଯେ ।

କଲା ସଂଯୋଗୀ ଜନେ ଶୀତଳ, ବିଯୋଗୀ ଜନେ ହେଲେ ବିକଳ,

ଜ୍ୱର ନିର୍ଜର ଦେହକୁ ଯେଉଁ ପ୍ରକାରେ ବନ ହେ ।୩।

କଲେ ତାଣ୍ଡବ ମଧ୍ୟ ପାଣ୍ଡବ – ବିଟପଶିରେ ମାର୍ଜାର ରବ, କାଳକଣ୍ଟକ ଡାକ ବଢିଲା

କାମଉତ୍ସବ ଯେ, କୁଳିଶପଡ଼େ ଅଳି ନିବିଡ଼େ ପର୍ବତୁଁ ଖଣ୍ଡଶଇଳ

ଝଡ଼େ କାମୀ କାମିନୀ ଲଗାଇ କ୍ରୋଡ଼େ, କରନ୍ତି ଭାବ ଯେ ।

କଉଁ ବିଦେଶୀ ବିଦେଶରୁ ବାହୁଡ଼େ ଯେ ।

କାମେ କାତର ହୋଇ ନିଃଶ୍ୱାସ ଛାଡ଼େ ଯେ ।

କରି ପୁଣି ମନେ ବିଚାର, କି କରୁଥିବ ବାନ୍ଧବୀ ମୋର,

କର୍ମଅବଳେ ପଡ଼ିଲା ହେଳେ କାମ ହାବୋଡ଼େ ସେ ।୪।

କେ କେକୀ କେକା ଶୁଣି ତାଟକା, ହୋଇ ପଥରେ ଗମନ୍ତେ ଏକା,

ବୋଲଇ ଡକା ଉପରେ ମୋତେ ହୋଇଲା ଡକାରେ ।

କାମଝଟକ ମେଘମଦକ, ମଣ୍ଡୁକ ମହାଡ଼ାକ ଚମକ ଏକେଁ ଏକେଁ ଏ ପ୍ରିୟାହୃଦୟ ଚମକ ଟେକାରେ ।

କିଆଁ ଅନାଇଁ ହିୟା କିମ୍ପା ପୁଣି ସେ ।

କ୍ରୋଧ କରି କପାଳେ ମାରଇ ପାଣିରେ ।

କଷ୍ଟେ ଚାଲଇ ବସି ପୁଣି ଚିନ୍ତାକରଇ ମୁରଲୀପାଣି,

କଚାଡ଼ି ହୋଇ ଦଣ୍ଡ ଦଣ୍ଡକେ ପଡ଼େ ଧରଣୀ ଯେ ।୪।

କେ ବୋଲେ ଘନାଘନକୁ ଚାହିଁ, ଏ ଘନାଘନ ରଖିବ ନାହିଁ,

କାନ୍ଧରେ ଘନାଘନ- ଅନୁଜସୁତକୁ ବହିରେ ।

କି କରି କରୁଅଛି ଗମନ କି କି ଦିଶୁଛି ବକ ଦଶନ,

ଝର ପରାୟ ସଲିଳମୟ ପଡ଼ୁଛି ବହିରେ ।

କି କରିବି ଏବେ ମୁଁ ପଶିବି କାହିଁରେ ।୫।

କାନ୍ତାକୁଚ ପର୍ବତ କନ୍ଦରେ ନାହିଁରେ ।

କଳିତ କରି ଇନ୍ଦ୍ର କୋଦଣ୍ଡ କରକାବଳୀ ହାବୋଡ଼ା କାଣ୍ଡ

ସନ୍ଧି ଯେ ବିନ୍ଧି ଆସୁଛି ମାର ଉପ୍ରୋଧ ନାହିଁରେ

କେ ବୋଲେ କାଳି କୁଣ୍ଡଳୀ ପ୍ରାୟେ କଳାନାଗକୁ

କରୁଛି ଭୟେ ବିଜୁଳୀ କପଟରେ ଅନାଅ ରସନା ଚାଳେ ୟେ ।୬।

କାମଜାଙ୍ଗଳୀ ଦେବାରୁ ଚାଳି ଆସୁଛି ମହାପ୍ରଖରେ

ଖେଳି ବିଷ ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଉଛି ଜାଳି ଅତି ପ୍ରବଳେ ୟେ ।

କେ ବୋଲଇ ଏ କାଳ କାଳ ପରାୟେ ହେ ।

କାଳ କାଳିକା ଅଙ୍ଗେ କରାଇ ଭୟ ହେ ।

କରିବ ବୋଲି ବିଯୋଗୀ ଅନ୍ତ ଗର୍ଜ୍ଜନ କରି ଚୋବାଇ ଦନ୍ତ,

ସସ୍ୱନ ବକପନ୍ତି କପଟେ କରାଳମୟେ ହେ ।୭।

କେ ବୋଲେ ରାହୁ ପରାୟେ ଚାହୁଁ ଚାହୁଁ ଗିଳିଲା

ସୂର୍ଯ୍ୟଙ୍କୁ ଯହୁଁ- ଚିନ୍ତାଜଳରେ ବୁଡ଼ିଲେ ତହୁଁ ବିରାଗେ ଜନେ ହେ ।

କାମ ବ୍ରାହ୍ମଣ କରରେ ଦାନ ଦେବାକୁ ହେଳେ ଜୀବନଧନ

କେକୀ ଡ଼ାହୁକ ଦ୍ୱିଜଙ୍କ ଡାକ ପୁରେ ଭୁବନେ ହେ ।

କେ ବୋଲେ ଏ ବନମାଳୀ ପରାୟ ଯେ ।

କଳାକଳେବରରେ କି ଶୋଭା ପାଏ ଯେ ।

କେକୀକଳାପ ମଘବା ଚାପ ଜନନୟନ ଆନନ୍ଦରୂପ

ଶ୍ରୀବୃନ୍ଦାବନରେ ଗମନ କରେ ଉଦୟେ ହେ ।୮।

କଟି ହରିତବାସ ବିଜୁଳି ମୁକୁତା ମାଳି ବକମଣ୍ଡଳୀ

ମନ୍ଦ ମୁରଲୀଧ୍ୱନିକୁ କଳି ମଧୁର ଘୋଷେ ହେ ।

କରି କରୁଣା ଅମୃତ ବୃଷ୍ଟରକ୍ଷା କରଇ ସକଳଦୃଷ୍ଟି କଉଁ

ଭକତ ଚାତକ ଚିତ୍ତ ନକଲେ ତୋଷ ହେ ।

କଉଁ ବିଦେଶୀଜନ କରି ଏ ଧ୍ୟାନହେ ।

କଲା ହରଷେ ମନ୍ଦରକୁ ଗମନ ହେ ।

କାମିନୀ କୋଳ କରି ଭରସା ବଞ୍ଚିଲେ ମହାସୁଖେ

ବରଷା ବିବିଧ ବନ୍ଧେ ଆରମ୍ଭି ନିଧୁବନ ବିଧାନ ସେ ।୯।

କମଳଦଳ ନୟନ କରି ବରଷା ଅବଲଷାକନ କରି

ଅନେକ ରୂପେ ଗୋପସୁନ୍ଦରୀମାନଙ୍କୁ ହରି ସେ ।

କାହା ଅଙ୍ଗରେ ଅଙ୍ଗ ଲଗାଇ ବିଜୁଳିଘନପରାୟ ହୋଇ

ନିବିଡ଼ ଘନରସ ପ୍ରକାଶ ଅନେକ କରି ଯେ ।

କେକୀ ପରାୟେ ନାଚେ ଶିଖିଶିଖଣ୍ଡ ସେ ।

କଣ୍ଟକିତ ରୋମାଳି କଦମ୍ବକାଣ୍ଡ ସେ ।

କେତେ ଶୁଭଇ ଚାତକ ରବ ପରାୟେ ମନମମ

ବିରସ କଟିକିଙ୍କିଣୀଘୋଷ ନିର୍ଘୋଷ ସମ ପ୍ରଚଣ୍ଡ ସେ ।୧୦।

କ୍ରମଶେ ବଢି ପ୍ରେମତଟିନୀ ସୁଖସାଗରେ ମିଶିବା

ଘେନି ଜ୍ଞାନକମଳ ବୁଡ଼ି ନ ରହେ ଧଇର୍ଯ୍ୟ ତଟ ହେ ।

କାନ୍ତା ଅଙ୍ଗରେ କରଜ କ୍ଷତ ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଧରଣୀରେ ଯେମନ୍ତ

ନବୀନ ଇନ୍ଦ୍ର ଗୋପ କଦମ୍ବ ହୋଏ ପ୍ରକଟ ଯେ ।

କାନ୍ତା ଦଇତ ବେନି ରତି ପଣ୍ଡିତ ଯେ ।

କଲେ କନ୍ଦର୍ପ ମହାତାପ ଖଣ୍ଡିତ ଯେ ।

କେତେ କହିବି ଏହି ପ୍ରକାରେ ସମସ୍ତ ଗୋପନାରୀଙ୍କ ପୁରେ

ମନମୋହନ ମେଘବରନ କୃଷ୍ଣ ମଣ୍ଡିତ ସେ ।୧୧।

କରନ୍ତେ ଦିନେ ଦିନେ ଦୁର୍ଦ୍ଦିନ କଳି ନୋହଇ

ରଜନୀ ଦିନ କୁସୁମଗନ୍ଧ ଘେନି ବହଇ ମନ୍ଦପବନ ହେ ।

କୁଧର ଶିରୁଁ ନିର୍ଝର ଝରେ ମହୀମଣ୍ଡଳ କର୍ଦ୍ଦମ କରେ

ଚାଲନ୍ତି ନାହିଁ ଅତି ପ୍ରଖରେ ପଥିକ ଜନ ହେ ।

କାହା ଚରଣ ଖସେ କେ ଦେଖି ହସେ ଯେ ।

କଉଁ ପଥିକ ନଦୀତଟରେ ବସେ ଯେ ।

କରଇ ଚିନ୍ତା ତରଣୀ ପାଇଁ କୁଉଁ ତରୁଣୀ ପଚାରେ

ପାଇ କେମନ୍ତ ହୋଇଯିବ ପୁରିଛି ଏ ଘନରସେ ଯେ ।୧୨।

କୁମ୍ଭ ଭେଳାରେ ହୁଅଇ ପାରି ତାହି ତ ଏଥି ନାହାନ୍ତି

କରି ମୋହନାୟକ ନାହାନ୍ତି ପାଇଚନ୍ତି ସେ ପାରି ଯେ ।

କରନ୍ତେ ଅବା ଥିଲେ ଉପାୟେ ଏବେ ଯାଅ ଯା ନଗର

ଯାଏ ଦେଖୁଛ ଅଛ ଆସୁଛି ଅନ୍ଧକାର ଶର୍ବରୀ ଯେ ।

କହେ ଚତୁର ବର ପ୍ରତି ଉତ୍ତର ଯେ ।

କଲ ମୋଠାରେ ତୁମ୍ଭେ କି ଉପକାର ଗୋ ।

କହିଲ ଯଇଁ କୋମଳ ବାଣୀ, କୃତାର୍ଥ ହେଲି କର୍ଣ୍ଣରେ ଶୁଣି,

କେବଳ ଆଝୁଁ କିଣିଲା ପ୍ରାଣୀ ହେଲି ତୁମ୍ଭର ହେ ।୧୩।

କଥା କହନ୍ତେ ବଢିଲା ସୁଖ କାମ ବିନ୍ଧିଲା

ପଞ୍ଚବିଶିଖ କଢାଇ ନେଲା ଚତୁର ମୁଖ ରହ ସ୍ଥଳକୁ ଯେ ।

କଲେ ବିବିଧ ବନ୍ଧରେ ରତି ମଦନ ମହାମଦରେ

ମାତି କୁମୁଦ ଭୃଙ୍ଗ ପ୍ରାୟ ସେ ହେଲେ ପ୍ରାତ କାଳକୁ ଯେ ।

କଉଁ କାମିନୀ କାମା ଅନାଇ କରି ଯେ ।

କହେ ସଖି ଆଗରେ ବାକଚାତୁରୀ ସେ ।

କି ହୃଦ ସଖି ପୁରୁଷଙ୍କର, ଦେଖା ଦେଖିଲେ ଏ ପୟୋଧର,

କରନ୍ତି ପରିଚାର ପୟର କେମନ୍ତ କରି ଗୋ ।୧୪।

କହେ ସଜନୀ ଏଡ଼େ ଗୁଆଁର, ଏହା ଦେଖିଲେ କରେ ପ୍ରଚାର

ତୋହରି କାନ୍ତଠାରୁ ବିଚାର ନ କରୁ କିମ୍ପା ଗୋ ।

କାଳ ଯାକ ତ ତାର ତୋହର ଦେଖି ଆସୁଚି ନେତ୍ର

ମୋହର ସେ ମଧୁକର ପରାୟେ ସଖି ତୁ ହେଲୁ ଚମ୍ପା ଗୋ ।

କଉଁ ରସିକ ଅଛି ଏମନ୍ତ ହୋଇ ଯେ ।

କଉତୁକେ ହୃଦରେ ଧରିବି ନେଇ ଯେ ।

କାହିଁ ଏମନ୍ତ ଦେଖିତ ନାହିଁ ବାହାର ତୋରା କାହିଁ

ଶୁଣ ଚତୁର ନ ଯାଇ ରହିଗଲା ଅନାଇଁ ଯେ ।୧୫।

ଲାଳସୀ କୁରଙ୍ଗଦୃଶୀ ପଦ୍ମ-ସୁବାସୀ ପୀୟୁସହାସୀ ରେ ।

କୁଳ ପାଳିକା ମୋର କଣ୍ଠମାଳିକା ରେ ।

କଲି କାଳିକା କାଳେ ତୋତେ ମୁଁ ଏକାରେ ।

କରି ପାଞ୍ଚିଲି ମନରେ ଦକା, ତାହା ଶୁଣିଲେ ମନ୍ଦର

ଟେକା କାମ ଜୀବନ ନ ନେଲା ଯାହା କରି କଡ଼କା ରେ ।୧୬।

କାମିନୀ ଛଡ଼ା ବଦନପୋଡ଼ା କରିଥିଲି ମୁଁ କି ଘରବୁଡ଼ା

ପ୍ରାଣ ତୁ ମୋର କଲି ତୋତେ ମୋ ଅଙ୍ଗରୁ ଛଡ଼ାରେ ।

କେ ଅବା ମୋତେ କରନ୍ତା ଲୋଡ଼ା କାହା ଆଗରେ ହୁଅନ୍ତି ଛିଡ଼ା,

କୃପାଣ ହୋଇ ମୋତେ କାଟନ୍ତା ମୋହରି ବ୍ରୀଡ଼ା ରେ ।

କାହା ସଙ୍ଗତେ ଆଉ କରନ୍ତି କ୍ରୀଡ଼ାରେ ।

କେ ଅବା ଛାଡ଼ନ୍ତା ମୋ କନ୍ଦର୍ପ ପୀଡ଼ାରେ ।

କରୁଣା କଲେ କାଳ ଘଉଡ଼ା ଯାମଳାର୍ଜ୍ଜନ ଗଛ ଉପୁଡ଼ା

ଭଲା ଭଲା ସେ ଅଘା ଅସୁର ମସ୍ତକ ଫୋଡ଼ାରେ ।୧୭।

କେତେ କହିବି ତାଙ୍କ ମହିମା ମହାପ୍ରଭୁ ସେ ବିଚିତ୍ରକର୍ମା,

କାହାକୁ କଉଁ କଷ୍ଟରୁ ରଖି ନାହାନ୍ତି ଅବା ସେ ।

କୃପାସାଗର ଭକତପ୍ରିୟ, ନୁହନ୍ତି କାହାଠାରେ ନିର୍ଦ୍ଦୟ,

କଉଁ କଥାରେ କାହାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ତାହାକୁ ଦେବା ଯେ ।

କୃପା ନ କଲେ କୃପାସରିତପତି ଯେ ।

କୃପା କଟାକ୍ଷୀ ଆଉ ଥିଲା କି ଗତି ଯେ ।

କାମ ନଦୀରେ ଯାଆନ୍ତି ଭାସି କାହା କୋଳରେ ବସନ୍ତୁ ଆସି,

ଶୁଣି ରମଣୀମଣି କ୍ରୋଧରେ ବଦନ ପୋତି ଯେ ।୧୮।

କରକମଳେ ଚିବୁକ ଧରି କହେ ନାୟକ ବିନୟ

କରି ନବକିଶୋରୀ ଚମ୍ପକଗୋରୀ ବିମ୍ବଅଧରୀରେ ।

କୁଞ୍ଜବିହାରୀ କୃପାରୁ କରି କିଛି ବିଚାର ନାହିଁ ।

ସୁନ୍ଦରୀ ତୋ ଅଧର ଅମୃତପାନ ଥିଲି ଯେ କରି ରେ ।

କରୀଗମନା କଳକଣ୍ଠ ବଚନାରେ ।

କାମକଷ୍ଟ- ମୋଚନା ମଅଗଲୋଚନାରେ ।

କେଳିକଳାପ – ସୁଖ ରଚନା କିମ୍ପାଇଁ କରୁଥାଉ ଶୋଚନା ସ୍ନେହ ଧନରେ ସହଜେ କିଣିଅଛୁ ତୁ ସିନା ରେ । ୧୯।

କହି ଅନେକ ସ୍ନେହ ବଚନ ପ୍ରସନ୍ନ କରି ରମାରତନ

ଆରମ୍ଭ କଲେ ଚୁମ୍ବାଲିଙ୍ଗନ ରତି ବିଧାନ ଯେ ।

କେତେ କହିବି ଏହି ପ୍ରକାରେ ମାତି ଯେ ଯାହାମତେ

କ୍ରୀଡ଼ାରେ ବରଷା ଋତୁ ସୁଖେ ବଞ୍ଚିଲେ ଉତ୍ତମ ଜନ ଯେ ।

କହୁଅଛି ସୁଜନମାନଙ୍କୁ ଏତେ ଯେ ।

କୃପା କରିବ ମୋତେ ପ୍ରସନ୍ନ ଚିତ୍ତେ ହେ ।

କି ଅକ୍ଷରେ କଲି ଯେ ଗୀତ କେବେହେଁ ଏଥି ନ ଦେବ

ଘାତ କବି ହେଲେ ତ ଜାଣିବ ଏଥି ଶ୍ରମହିଁ ଯେତେ ହେ ।୨୦।

କଲେ ଏଥିରେ କୁଟିଳ ବୁଦ୍ଧି ଦଣ୍ଡ ଦେବେ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଅବଧି ଯେବେ ତାହାଙ୍କ ଲୀଳା ପ୍ରସିଦ୍ଧି ବୃନ୍ଦାବନରେ ହେ ।

କୁଜ୍‌ଝଟି ପଦ୍ମ ପ୍ରାୟେ ତା ବଂଶ ଅବଶ୍ୟ ହୋଇଯିବେ

ନିର୍ବଂଶ କପଟ ବୁଦ୍ଧି କରି ଯେ ନ ଘେନିବ ମନରେ ହେ ।

କୃଷ୍ଣକଥା ଏ ରସ ମଧ୍ୟେ ପୀୟୂଷ ହେ ।

କାଳସର୍ପ ବିଷକୁ କରେ ବିନାଶ ହେ ।

କୂଟ ବଚନ ଏଥି ନ ଭାଷ କେବେହେଁ ନ ପାଇବଟି ଯଶ

କୃଷ୍ଣ ଭାଗତ ଲୋକ ମୁଖରେ ଦେବେ ହୁତାଶ ଯେ ।୨୧।

କୃପଣ ଚିତ୍ତ ନୋହେ ଚକିତ,

ଦେଖିଲେ ନାନାରୂପେ ଅଦ୍ଭୁତ ବାଳିଶ ମନ

ଦ୍ରବଇ ନାହିଁ ଶୁଣିଲେ ଗୀତ ଯେ ।

କେବଳ ଖଳହଳ ଅନଳ ସନ୍ତାପକୁ ଏ କ୍ଷମାଣ୍ଡଳ

ମଣ୍ଡନମାନଙ୍କର ଏ ଘେନ ନୁହନ୍ତି ହିତ ଯେ ।

କଲେ ନିନ୍ଦା ଏ ଘେନ ନାସ୍ତିକ ଜନ ଯେ ।

କାହିଁ ପାଇଁକି ହେବ ବିମନ ହେ ।

କରିଛି ତାଙ୍କୁ ବିହି ବିଧାନ, ପର ନିନ୍ଦାରେ ନେବାକୁ ଦିନ,

ମୋହୋ କହିଲେ ସେ କଥେ ନିକି ହୋଇବ ଆନ ହେ ।୨୨।

କେବେହେଁ ନିମ୍ବ ନୋହେ ମଧୁର ସଂଯୋକ

କଲେ ନେଇ ଶାକର କଳାକୁ ନ ଛାଡ଼ଇ

ଅଙ୍ଗାର ଦୁଧେ ଧୋଇଲେ ଯେ ।

କର୍ପୁର ଗନ୍ଧ ଚନ୍ଦନ ଦେଇ ରସୁନ ଗନ୍ଧ ନୋହେ ଚଡ଼ାଇ

କୁବୁଦ୍ଧି ନୋହେ ସୁବୁଦ୍ଧି ଯେତେରୂପେ କହିଲେ ଯେ ।

କଥା ଏତେହେଁ ଯେବେ ଧାତା କରନ୍ତା ଯେ ।

କସ୍ତୁରୀକି ଖଳଙ୍କ ଜିଭେ ରଖନ୍ତା ଯେ ।

କଟାଯାଆନ୍ତା ସମୂଳ ହୋଇ, କାହାକୁ କିଛି କହନ୍ତେ ନାହିଁ,

ଉତ୍ତମକଥାମାନ କେବେହେଁ ନିନ୍ଦା ନୁହନ୍ତା ଯେ ।୨୩।

କେ ବୋଲେ କ୍ଷ୍ୱେଡ଼ ଅଛି ଗରୁଡ଼ – ବଇରୀଠାବେ

ବିଶେଷ ବଡ଼ କେ ବୋଲେ ଲେମ୍ୱୁଚନ୍ଦ୍ର ପିଡ଼ ସଙ୍ଗ ସଙ୍ଗମେ ଅଛି କେ ।

ବୋଲେ ଖଳ ରସନା ପୁଟେ, କେ ବୋଲେ ନାରୀ ନେତ୍ର ପ୍ରକଟେ

ଯେ ଯେଡ଼େ ସେ ତ ସଂସାର ବାଟେ ପଡ଼ିଛି ହେ ।

କରିବାକୁ ସମସ୍ତ ବିଷ ବିନାଶ ହେ ।

କଲି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ନାମ ଅମୃତ ଗ୍ରାସ ହେ ।

କମଳଧର ଚଞ୍ଚଳାପଦ କାମୀଜନଙ୍କ ସନ୍ତାପଚ୍ଛେଦ

ହରିତାମ୍ବରମଣ୍ଡନ ମନବାତକ ତୋଷ ହେ ।୨୪।

କରି ଅମୃତ ଦାନ ଅନେକ ରକ୍ଷା କରିଛି ସକଳ ଲୋକ

କାମନା-ରୂପା ନୀଳକଣ୍ଠଙ୍କ ନାଟକା କହେ ।

କାନନ ଧନଞ୍ଜୟ ନାଶକ ଅନନ୍ତ ଗତି ହଳିତୋଷକ ଅର୍ଜ୍ଜୁନ

ସୁମନସ ବିକାଶ କରଣେ ଏକ ହେ ।

କୁବଳୟ ସୁନ୍ଦର ଭୁବନାନନ୍ଦ ହେ । କାହିଁପାଇଁ ମୋଠାରେ ଏ କଲ ଛନ୍ଦ ହେ ।

କରରେ ଦେଇ ଚିନ୍ତାମଣିକି ବିନାଶ କଲ ସବୁ

ଆଣିକି ପ୍ରଭୁ ଲକ୍ଷଣ ଏମନ୍ତ ନିକି ଆନନ୍ଦ-କନ୍ଦ ହେ ।୨୫।

କାହିଁକି ମୋତେ ସଂସାରଲଟ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଭୁ

କଲ ସଂଘଟ କିମ୍ପା ନ କଲ ଚରଣପଦ୍ମ କୁସୁମ-ଲିଟ ହେ ।

କିମ୍ପା ଛାଡ଼ନ୍ତି ଭକତି ବାଟ ଆନନ୍ଦ ହୋଇ କରନ୍ତି

ନାଟ ଏବେ ଅନେକ ରୂପ କଲାଣି ଏ ପୋଡ଼ା ପେଟ ହେ ।

କେତେବେଳେ ବୋଇତେ ଗଲା କରଟ ହେ ।

କେତେବେଳରେ ମୁର୍ଖ ନାୟକ ଚାଟ ହେ ।

କେତେବେଳରେ ଅଦୃଶ୍ୟ ନଟ, କେତେବେଳରେ ବଧୀର ଭାଟ,

କେତେବେଳରେ ପଇଡ଼ଖୋଳା ମୁଠ ମର୍କଟ ହେ ।୨୬।

କଲି ଯେ ତୁମ୍ଭ ନାସ କୁସୁମ, ଯତନ କରି ମାଳା

ସୁଷମ ତାହା ମୁଲାଲ ନେବାକୁ କେହି ନୋହିଲେ କ୍ଷମ ହେ ।

କେବଳ ମାଳାକର ପରାୟେ ମୁହିଁ ତ ନ ଘେନିଲି ଥୋକାଏ

କେ ଅଛି ନେବ ତାହା କରମ ସତେ ଉତ୍ତମ ହେ କେହି

ନାହିଁ ବେଷ୍ଟିତ ଧମ୍ମିଲ୍ଲବନ୍ତ ହେ ।

କରିବାକୁ ଏ ମାଳ କଣ୍ଠେ ଲମ୍ବିତ ହେ ।

କରୁଛି ମନେ ବିଚାର ଏତେ, ଜଗତଯାକ ଅଛନ୍ତି ଯେତେ

ସାମବେଦୀଙ୍କ ବ୍ରତବେଶ ଏ ହେଲେ ସନ୍ତତ ହେ ।୨୭।

କଲେ ତୁମ୍ଭର ରସରେ ଗୀତ ରସଇ ନାହିଁ କାହାର ଚିତ୍ତ

କର୍ଣ୍ଣରେ ଶୁଣି ବୋଲନ୍ତି ରସବିଶେଷ ନୋହେ ତ ଯେ ।

କରିତ ଥାନ୍ତି ଜ୍ଞାନକୁ ହତ ମୋହମଦରେ ହୋଇ ସଞ୍ଚିତ ମୁଁ

ତାଙ୍କୁ କି ବୋଲିବି ଆହାର ନଥାଇ କୃତ୍ୟ ଯେ ।

କିଛି କିଛି ଅଛନ୍ତି ଯେତେକ ଗୁଣୀ ଯେ ।

କେତେ କହିବି ତାଙ୍କ ଚରିତ୍ର ପୁଣି ହେ ।

କେ ଶିଶୁ ପଶୁ କେ ମହାଫଣୀ ବୋଧ ନୁହନ୍ତି କର୍ଣ୍ଣରେ ଶୁଣି

କେ ତୂଷ୍ଣୀଭୂତ ହୋଇ ରହେ କେ ପଶନ୍ତି ହାଣି ହେ ।୨୮।

କାହାରି ହୃଦ କ୍ରବଇ ନାହିଁ ଜଳ ଉତ୍ପଳ ପରାୟେ ହୋଇ

କେବଳ ବାହାରକୁ ତିନ୍ତିଲା ପରାୟେ ଦିଶେ ଯେ ।

କରନ୍ତି ଅଙ୍ଗେ ଅନେକ ଛାପ, କେହି ନ ଜାଣେ ଭିତର ପାପଚିତ୍ର

କାରକ ପଟ ପରାୟେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷେ ଦିଶେ ହେ ।

କଥା କଥାକେ କହିବାକୁ ଏ ଶଲ ଯେ ।

କିମ୍ପା ଦୀନକୃଷ୍ଣକୁ ଏମନ୍ତ କଲ ହେ ।

କବି ଯା କରେ ମୁଖକୁ ସ୍ତୁତି ଏଥିରୁ ବଡ଼ ନାହିଁ ବିପତ୍ତି

ଏଥିକି ପ୍ରତି ଛାତିରେ କାତି ମରିବା ଭଲ ହେ ।୨୯।

ସପ୍ତଦଶ ଛାନ୍ଦ

ଶରତ୍‌ ଋତୁରେ କୃଷ୍ଣ ଓ ଗୋପୀଙ୍କର ରସଲୀଳା ଆରମ୍ଭ

ରାଗ - କଲ୍ୟାଣ, ପଡ଼ିତାଳ

ଅଷ୍ଟାଦଶ ଛାନ୍ଦ

ରାସ ଅଭିସାରୀ ଗୋପୀଙ୍କ ଅପରୂପ ବେଶ ଓ ନୃତ୍ୟ

ରାଗ - ମୁଖାରୀ, ପଡ଼ିତାଳ